Marskość wątroby dotyczyć może nawet 10% społeczeństwa. To podstępna choroba, która latami rozwija się bezobjawowo. U osób, które na nią cierpią, dochodzi do patologicznego włóknienia wątroby. Marskość wątroby może pojawić się w każdym wieku. Nieleczona prowadzi do niewydolności wątroby, która jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia.
Marskość wątroby - przyczyny
Do marskości wątroby prowadzić może praktycznie każdy czynnik, który negatywnie wpływa na komórki wątrobowe. Do najczęstszych przyczyn choroby zaliczyć można wirusowe zapalenie wątroby, uszkodzenie lub niedrożność dróg żółciowych oraz nadużywanie alkoholu.
Inne przyczyny marskości wątroby:
- długotrwałe stosowanie niektórych leków,
- cukrzyca typu 2,
- otyłość,
- mukowiscydoza,
- choroba Wilsona,
- pierwotna marskość żółciowa,
- chemochromatoza.
Ze względu na przyczynę występowania, wyróżnia się kilka rodzajów marskości wątroby:
- marskość pozapalną (np. po wirusowym zapaleniu wątroby)
- marskość alkoholową (u alkoholików)
- marskość żółciową (spowodowaną zaburzeniami w odpływie żółci)
- marskość występującą po zatruciu lekami lub chemikaliami
- marskość zastoinową (w przebiegu niewydolności krążenia).
Objawy marskości wątroby
Początkowo marskość wątroby zwykle przebiega bezobjawowo. Z tego powodu pacjenci często pojawiają się w gabinecie lekarskim zbyt późno. Znacząco wpływa to na ewentualne rokowania. Pierwsze objawy choroby - senność, brak apetytu czy zmęczenie, są bardzo mało charakterystyczne i w łatwy sposób mogą zostać pomylone z innymi dolegliwościami.
Późniejsze objawy marskości wątroby:
- nietolerancja ciężkostrawnych dań,
- biegunki na zmianę z zaparciami,
- lekko żółte zabarwienie skóry,
- częste wzdęcia,
- powiększenie się obwodu brzucha,
- krwawienia błoń śluzowych (np. w czasie szczotkowania zębów),
- powiększenie śledziony,
- spadek masy ciała,
- ciemniejsze zabarwienie moczu.
W końcowej fazie marskości wątroby dodatkowo wystąpić może:
- obrzęk ciała, który jest efektem zmniejszenie stężenia białka w surowicy krwi,
- narastanie jawnej skazy krwotocznej,
- śpiączka.
Marskość wątroby - jak rozpoznać?
Aby potwierdzić chorobę, konieczne są:
- badania krwi, m.in. morfologia krwi (u osób z marskością wątroby występuje zmniejszona liczba płytek krwi), próby wątrobowe, poziom bilirubiny, badania w kierunku WZW typu A, B i C, parametry układu krzepnięcia,
- badania obrazowe, m.in. USG, badanie metodą kolorowego Dopplera (w ten sposób sprawdza się przepływy krwi), endoskopia.
Osoba chora na zaawansowaną marskość wątroby cechuje się również charakterystycznym wyglądem zewnętrznym. Uwagę lekarza powinno zwrócić:
- wydęty brzuch, wychudzone ręce i nogi,
- ziemista skora o nienaturalnie żółtej pigmentacji,
- zaczerwienione wargi i śluzówki w jamie ustnej,
- zaczerwienione dłonie,
- liczne naczyniaki na skórze,
- zanik owłosienia.
Należy jednak pamiętać, że ostateczne potwierdzenie marskości wątroby, można uzyskać wyłącznie dzięki biopsji wątroby z badaniem histopatologicznym.
Leczenie marskości wątroby
Leczenie marskości wątroby to przede wszystkim leczenie choroby, która do tego stanu doprowadziła (alkoholizmu, zapalenia wątroby itp). Dodatkowo stosuje się leki, które ograniczają objawy marskości, np. zawierające duże dawki sylimaryny lub kolchicynę i kwas ursodeoksycholowy.
Warto wiedzieć, że marskość jest chorobą nieuleczalną (nie da się cofnąć zmian chorobowych, jakie zaszły w wątrobie oraz całkowicie powstrzymać jej rozwoju). Jeśli terapia nie przynosi efektów i wątroba jest niewydolna, w wielu przypadkach rekomendowany jest przeszczep wątroby.
Dieta w marskości wątroby
Uzupełnieniem leczenia marskości wątroby jest odpowiednia dieta. Jeżeli choroba przebiega bez powikłań (tzw. marskość wyrównana), wystarczy stosować podstawowe zasady zdrowego żywienia. W przypadku marskości zaawansowanej (gdy występują zaburzenia metaboliczne, żółtaczka, wodobrzusze) wskazaniem jest tzw. dieta wątrobowa.
Należy pamiętać o następujących wskazówkach dietetycznych:
- przede wszystkim nie wolno, nawet w najmniejszych ilościach, spożywać alkoholu
- ważne jest regularne jedzenie posiłków - co 2-3 godziny
- wskazana jest dieta wysokobiałkowa (połowa białka powinna pochodzić z chudego mięsa i nabiału)
- należy ograniczyć cukier i tłuszcze
- warto często sięgać po owoce i warzywa (aby dostarczać organizmowi jak największe ilości witamin i minerałów)
Marskość wątroby - rokowania
To, jak szybko choroba postępuje jest kwestą indywidualną. Lekarze niechętnie prognozują wyniki leczenia, bo jest ono uzależnione od zaawansowania zmian w momencie leczenia. Marskość wątroby najszybciej postępuje u osób pijących alkohol.
Jeśli choroba jest prawidłowo leczona, rokowanie co do 5 letniego przeżycia zwykle wynosi powyżej 90%. Jeśli dojdzie do encefalopatii wątrobowej (zaburzeń neurologicznych,w tym śpiączki, wynikających z marskości) przeżywalność jest bliska zeru.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 29.08.2017
Więcej na temat wątroby:
Powiększona wątroba
Chora wątroba - dowiedz się co najbardziej jej szkodzi
Oczyszczanie wątroby - 7 sposobów na usuwanie toksyn
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
