Jakie są rodzaje otyłości?

Czym jest otyłość?

Otyłość jest przewlekłą chorobą ogólnoustrojową. W jej przebiegu, na skutek zaburzeń homeostazy przemiany energetycznej, następuje rozrost tkanki tłuszczowej ponad przyjętą normę. Z powodu zwiększenia liczby i/lub wielkości komórek tłuszczowych dochodzi do wtórnego uszkodzenia struktury i funkcji poszczególnych narządów i układów. Podana definicja jest definicją medyczną, obiektywną, powszechnie stosowaną i akceptowaną.

Należy jednak wspomnieć również o definicjach otyłości stworzonych na podstawie subiektywnej oceny masy ciała. Psychologia społeczna charakteryzuje jednostkę otyłą jako taką, której inni przypisali cechę otyłości. W tym wypadku zewnętrzne, będące udziałem innych postrzeganie osoby jako otyłej, warunkuje przypisanie jej tego atrybutu. Psychologia kliniczna za kryterium występowania określonej właściwości przyjmuje jej subiektywne doświadczanie przez jednostkę. Definiuje osobę otyłą jako taką, która doświadcza siebie jako otyłą, czyli ma poczucie otyłości.

Subiektywna ocena otyłości – zarówno w wymiarze interpersonalnym, jak i intrapsychicznym – nie musi odpowiadać ocenie obiektywnej. Dzieje się tak np. wtedy, kiedy masa ciała danej osoby mieści się w normie, ale osoba ta znajdzie się w grupie osób wyjątkowo szczupłych. Albo przeciwnie – gdy osoba otyła znajdzie się w środowisku, w którym nadwaga jest normą. Ocena wyglądu konkretnego człowieka jest wtedy zależna od zgodności lub niezgodności z cechami występującymi powszechnie.

Zaburzone postrzeganie ciała

Przykładem zaburzenia, w którym występuje niezgodność spostrzegania własnego ciała z oceną obiektywną, jest anorexia nervosa. Pomimo że wskaźniki medyczne oraz opinie innych określają pacjentów anorektycznych jako skrajnie wychudzonych, oni sami uważają swoje ciało za zbyt ciężkie i masywne.

Podobnie nieadekwatne do rzeczywistości doświadczanie siebie jest udziałem osób cierpiących na otyłość fantomową. Zjawisko to opisał Thomas Cash. Polega ono na utrwalonym przekonaniu osób o prawidłowej masie ciała, które kiedyś były otyłe, o tym, że masa ich ciała nadal przekracza przyjęte normy.

Zobacz też: Jak pokonać głód?

Jakie są rodzaje otyłości?

Klasyfikacja otyłości jest złożona i zależy od przyjętych kryteriów. Poniżej przedstawiono (tabela 1) wybrane kryteria klasyfikacyjne oraz wynikające z nich rodzaje otyłości.

Tabela 1. Klasyfikacja otyłości

Źródło: opracowanie własne.

W literaturze przedmiotu bardzo często spotyka się rozróżnienie na tzw. otyłość wczesną lub o wczesnym początku oraz otyłość późną, inaczej – o późnym początku. Kryterium tego rozróżnienia stanowi wiek pacjenta. Otyłość o wczesnym początku diagnozowana jest wówczas, gdy pojawia się w okresie dzieciństwa lub adolescencji. Przyjmuje się, że okres adolescencji kończy się około 20. roku życia. Następujący po nim okres poadolescencyjny jest utożsamiany z wczesną dorosłością.

Zobacz też: Jak walczyć z nadwagą?

Fragment pochodzi z książki "Między ciałem a umysłem" autorstwa Moniki Bąk-Sosnowskiej (wydawnictwo Impuls, Kraków 2009). Publikacja za zgodą wydawcy. Przypisy dostępne w redakcji.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!