W miarę postępu choroby, pojawia się szereg innych objawów, które mniej lub bardziej dominują funkcjonowanie człowieka. Uważa się, że jej wystąpienie związane jest z niedoborem dopaminy – substancji będącej neuroprzekaźnikiem w układzie nerwowym, odpowiadającym za prawidłowe napięcie mięśni, koordynację ruchową i za cały napęd ruchowy.
- spowolnienie ruchowe (zubożenie mimiki – tzw. twarz maskowata, monotonna i niewyraźna mowa, brak współruchów )
- drżenia spoczynkowe - „kręcenie pigułek”, „liczenie pieniędzy”, drżenie kończyn dolnych, rzadko głowy
- sztywność mięśni – objaw „rury ołowianej” (sztywność) lub „koła zębatego” („przeskakiwanie”), podczas zginania kończyny górnej w stawie łokciowym
- charakterystyczna postawa ciała i chód – pochylona, z ugiętymi nogami, lekko zgiętymi kończynami górnymi w łokciach i przywiedzionymi do tułowia, z pochyloną głową: chód powolny, „szurający”, zaburzenia równowagi, zwiększone ryzyko upadku
- bezruch, przymrożenie (osłupienie przed przeszkodą)
- zabrudzenia pisania o charakterze mikrografii – coraz mniejsze litery
- ślinotok, potliwość, „naoliwiona” twarz
- spowolnienie psychiczne i zaburzenia emocjonalne
- zespół otępienny (demencja) w późniejszej fazie choroby
Jak diagnozujemy chorobę Parkinsona?
Niestety brak jest specyficznych testów, które pozwolą na pewne zdiagnozowanie choroby Parkinsona, które ma miejsce dopiero po śmierci (sekcja zwłok). Badanie neurologiczne jest tu podstawą. Natomiast badania obrazowe takie jak rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa stanowią narzędzie różnicujące chorobę Parkinsona z innymi schorzeniami.
Istnieją uproszczone kryteria rozpoznawania choroby. Dzielą się one na trzy grupy opisujące rozpoznanie możliwe, prawdopodobne i pewne. W rozpoznaniu możliwym zauważalny jest postęp choroby i dodatkowo stwierdza się dwa objawy z następujących: spowolnienie ruchowe, sztywność mięśni, drżenie spoczynkowe oraz nieobecność atypowych cech dla choroby Parkinsona. Rozpoznanie prawdopodobne ma miejsce wówczas, gdy są spełnione kryteria rozpoznania możliwego plus dwa z takich objawów jak: dodatni test z lewodopą (poprawa stanu po podaniu lewodopy), obecność wahań siły objawów ruchowych i emocjonalnych (fluktuacje) lub niekontrolowanych i niekoordynowanych ruchów ciała (dyskinezy) związane z terapią lewodopą oraz asymetria objawów. Jak już wspomniałam rozpoznanie pewne ma miejsce dopiero po śmierci. Jednak muszą być zachowane jeszcze pewne kryteria, takie jak: charakterystyczne dla rozpoznania prawdopodobnego oraz specyficzne wyniki sekcji zwłok.
Ale...
W chorobie Parkinsona stwierdza się tzw. zespół parkinsonowski (parkinsonizm), który może wystąpić z powodu szeregu przyczyn. Manifestuje się on drżeniami, sztywnością mięśni spowolnieniem i zubożeniem ruchowym oraz zaburzeniami postawy. Choroba Parkinsona to nie zespół Parkinsona. Choroba stanowi przyczynę tego zespołu.
Objawy parkinsonizmu można jeszcze zaobserwować przy:
- zatruciach np. tlenkiem węgla
- terapii lekami (neuroleptyki)
- stanach pozapalnych
- stanach pourazowych np. ucisk na mózg
- zaburzeniach krążenia w obrębie mózgu
- chorobach neurodegeneracyjnych np. otępienia i choroba Alzheimera
- wodogłowiu normotensyjnym, tzw. zespół Hakima
- zaburzeniach psychicznych np. depresja
- schorzeniach reumatycznych i wielu innych stanach chorobowych organizmu
Postępowanie lecznicze powinno się opierać na dokładnym i indywidualnym dawkowaniu leków, fachowej pielęgnacji i rehabilitacji. Nieoceniona jest tu współpraca i wymiana informacji o pacjencie między osobami biorącymi udział w terapii chorego. O tym, jak się leczy, pielęgnuje i rehabilituje pacjenta z chorobą Parkinsona, będzie mowa w kolejnych artykułach o tej tematyce.
Na podstawie:
Prusiński A., Neurologia praktyczna, PZWL, Warszawa 2005
Katarzyna Ziaja
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
