Spis treści:
- Objawy zapalenia oskrzeli u dziecka
- Przyczyny zapalenia oskrzeli u dziecka
- Leczenie zapalenia oskrzeli: czy potrzebny antybiotyk?
- Diagnostyka różnicowa zapalenia oskrzeli u dziecka
- Czy zapalenie oskrzeli może nawracać?
Zapalenie oskrzeli u dziecka – objawy
O zapaleniu oskrzeli u dziecka świadczą:
- kaszel – najpierw suchy, potem wilgotny,
- wykrztuszanie wydzieliny (małe dzieci mogą mieć problem z jej odkrztuszeniem i często ją połykają, stąd pojawiają się bóle brzucha oraz wymioty podczas napadów kaszlu),
- gorączka,
- ból mięśni,
- czasami świszczący oddech.
Ostre zapalenie oskrzeli zwykle trwa 7-10 dni. Zazwyczaj jest samoograniczające się.
Zapalenie oskrzeli u dziecka - przyczyny
Zapalenie oskrzeli u dziecka przeważnie jest wynikiem działania wirusów (grypy, paragrypy, RSV, rynowirusów, adenowirusów lub innych wirusów oddechowych). Dość rzadko, ale nie można tego wykluczyć, choroba jest spowodowana zakażeniem bakteryjnym. Wówczas źródłem zapalenia oskrzeli mogą być np. bakterie z gatunku Mycoplasma pneumoniae, Chlamydophila pneumoniae albo Streptococcus pneumoniae (pneumokoki).
Ostre zapalenie oskrzeli zwykle występuje po 3–4 dniach trwania infekcji, najczęściej wirusowej, objawiającej się zapaleniem gardła i katarem. Jeżeli pojawia się podwyższona temperatura, a ponadto kaszel, początkowo suchy, później przechodzący w wilgotny, można przypuszczać, że to już zapalenie oskrzeli. Diagnozę musi postawić lekarz, po osłuchaniu dziecka.
Leczenie zapalenia oskrzeli u dziecka: czy potrzebny antybiotyk?
Za 90% przypadków zapalenia oskrzeli u dzieci odpowiadają wirusy, dlatego choroby nie leczy się z reguły antybiotykiem. Dziecko może otrzymać tylko leki mukolityczne, ułatwiające rozrzedzenie wydzieliny i jej odkrztuszenie (np. Mucosolvan, Ambroksol). Trzeba pamiętać, że leki mukolityczne powinno się podawać nie później niż o godzinie 16–17, żeby odkrztuszanie wydzieliny nie pojawiło się w nocy, co utrudniłoby dziecku sen. Jeśli dziecko ma gorączkę, powinno dostać także lek przeciwgorączkowy.
Przy zakażeniach bakteryjnych potwierdzonych badaniem mikrobiologicznym, pacjent powinien otrzymać antybiotyk. Jeśli zapalenie oskrzeli rozwinęło się u niemowlęcia, czasami podaje się antybiotyk profilaktycznie, gdyż zapalenie oskrzeli może być dla niego niebezpieczne i przejść w zapalenie płuc.
Jak jeszcze można pomóc dziecku z zapaleniem oskrzeli?
Przede wszystkim dziecku z rozpoznaniem zapalenia oskrzeli należy podawać duże ilości napojów – może to być pokarm z piersi, woda, rozcieńczone soki owocowe, kompoty. Poza tym należy zadbać o odpowiednie nawilżenie jego pokoju.
Ważne jest też oklepywanie pleców dziecka, co ułatwi odkrztuszanie i pozbycie się wydzieliny. Należy to robić kilka razy dziennie: zawsze rano, po przebudzeniu, gdyż w nocy gromadzi się dużo wydzieliny, oraz pół godziny po każdym podaniu syropu mukolitycznego. Najlepiej położyć dziecko na brzuchu na swoich kolanach, tak żeby jego głowa znajdowała się niżej niż reszta ciała, i oklepywać plecy ręką ułożoną w "łódkę" po obu stronach kręgosłupa.
Zapalenie oskrzeli - diagnostyka różnicowa
Lekarz podczas diagnozowania zapalenia oskrzeli u dziecka, powinien wykluczyć zapalenie płuc. Podobne objawy może też dawać groźniejsza forma zapalenia oskrzeli - obturacyjna, a także zapalenie oskrzelików.
Zapalenie płuc u dzieci
Powodem do niepokoju może być np. zmiana rodzaju kaszlu dziecka na bardzo suchy i męczący oraz osłabienie, apatia, brak apetytu, podwyższenie temperatury, zasinienie wokół ust. Jak najszybciej trzeba zwrócić się wówczas do lekarza, ponieważ mogą to być objawy zapalenia płuc. Oczywiście lekarz musi to zdiagnozować, osłuchując dziecko. W razie jakichkolwiek wątpliwości, zaleca wykonanie zdjęcia RTG.
Obturacyjne zapalenie oskrzeli
Przy zapaleniu oskrzeli wywołanym wirusami, pojawia się wydzielina. Lekarz podczas osłuchiwania słyszy „furczenia”. Jeśli u dziecka występuje zapalenie oskrzeli typu obturacyjnego, dochodzi ponadto do zwężenia dróg oddechowych. Dziecko może mieć problemy z oddychaniem, duszności, uczucie braku powietrza.
Najczęściej przyczyną obturacyjnego zapalenia oskrzeli są zmiany alergiczne, rzadziej infekcje. Dziecko musi dostawać lekarstwa wziewne rozszerzające oskrzela i przeciwzapalne (tzw. beta-2-mimetyki) .
Zapalenie oskrzeli a zapalenie oskrzelików
Zapalenie oskrzelików jest chorobą obejmującą zapalenie drobnych rozgałęzień oskrzeli i oskrzelików, czyli zakończeń oskrzeli. Chorują na nią najczęściej najmłodsze niemowlęta – do szóstego miesiąca. Sprawcą zakażenia jest najczęściej wirus z grupy RS (tzw. wirus nabłonka oddechowego). Choroba może być niebezpieczna dla niemowląt, zwłaszcza noworodków. A już szczególnie dla wcześniaków.
W leczeniu zapalenia oskrzelików, najczęściej jest konieczny pobyt w szpitalu. Podstawa leczenia to podawanie dziecku dużej ilości płynów, nawilżanie dróg oddechowych, zapewnienie czystego, świeżego powietrza, monitorowanie pracy serca i oddechu, dostarczanie tlenu. Czasem potrzebny jest również antybiotyk.
Czy zapalenie oskrzeli może nawracać?
Zapalenia oskrzeli u dziecka mogą nawracać, chociaż wszystko zależy od przyczyny infekcji i odporności. Im dziecko jest starsze, tym sprawniej funkcjonuje jego układ odpornościowy. Nawracające zapalenia oskrzeli, zwłaszcza typu obturacyjnego, mogą świadczyć o alergii. Jeśli nie włączy się odpowiedniego leczenia, w tym podawania leków wziewnych, sterydowych, może dojść do trwałego zwężenia dróg oddechowych oraz astmy. Dlatego powtarzające się zapalenia oskrzeli u dziecka, są wskazaniem do zrobienia dokładnych badań, między innymi w kierunku alergii.
Konsultacja: dr Wojciech Trzeciakowski, pediatra neonatolog.
Treść artykułu pierwotnie została opublikowana 06.04.2016.
Więcej na temat infekcji u dziecka:
Zapalenie płuc u dziecka – przyczyny, objawy, leczenie, powikłania
Jesienne infekcje u dzieci
Zapalenie krtani u dziecka: objawy, ile trwa i jak powinno się je leczyć
Jak leczyć zapalenie gardła u dzieci?
Gdy dziecko ciągle choruje - pierwotne niedobory odporności
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
