“Smart Shopping” czyli idea tzw. „sprytnych zakupów” znana jest od lat na całym świecie. W Polsce, już czterech na dziesięciu Polaków stosuje wybrane sposoby na oszczędzanie podczas zakupów.
Wbrew pozorom, w wyścigu o najtańsze i jednocześnie wysokiej jakości produkty wygrywają bardziej zamożni i wykształceni Polacy. Osoby mniej wykształcone mają problemy z analizą i porównaniem dostępnych na rynku ofe
rt przez co zwykle wybierają produkty tanie, ale niższej jakości lub rezygnują z zakupów.Najsprytniejszymi osobami robiącymi zakupy najwyższej jakości produktów w najniższej cenie okazują się kobiety do czterdziestego roku życia. W chwili przeprowadzania badania 19 proc. mężczyzn i 26 proc. kobiet miało na sobie rzeczy kupione okazyjnie.
Do najsprytniejszych konsumentów należą mieszkańcy województwa mazowieckiego (głównie Warszawa), śląskiego (Sosnowiec i Katowice) oraz pomorskiego (Trójmiasto, głównie Gdańsk). To miejsca, w których istnieją najlepsze oferty dla tzw. „Smart Shopperów”. Duży wpływ na propagowanie idei sprytnych zakupów miało powstanie w tych regionach Polski centrów wyprzedażowych – tzw. outletów, które od momentu powstania odwiedził już co trzeci Polak.
- Jak widać w Polsce można kupować tanio, nie oszczędzając jednocześnie na jakości. To przecież jest dopiero prawdziwa oszczędność! Kupując niedrogo produkty nietrwałe, musimy wymieniać je częściej, więc oszczędzamy tylko pozornie. Wyniki badania Pentoru pokazują, że na kształtowanie się świadomości i zwyczajów zakupowych Polaków duży wpływ mają funkcjonujące od kilku lat w Polsce centra outletowe. To one są esencją „Smart Shoppingu” – udostępniają dobrej jakości asortyment po cenach niższych od 30% - 70% od tych samych produktów w innych sklepach - mówi Katarzyna Czapran, marketing manager Fashion House Outlet Centre.
Z badania wynika, iż osoby posiadające wyższe niż przeciętne dochody, są bardziej nastawione na poszukiwanie oszczędności przy zakupach odzieży i obuwia. Dobrze zarabiający stanowią jednocześnie najszerszą grupę klientów odwiedzających centra outletowe. Zdecydowanie rzadziej niż to się zdarza ogółowi Polaków stosują oni strategię ograniczania zakupów, częściej natomiast korzystają z okazji, promocji, rabatów.
Badanie przeprowadzone zostało w czerwcu 2007 roku na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie (1015 osób) i próbie klientów outletów Fashion House w Warszawie, Sosnowcu i Gdańsku.
Krzysztof Łęcki, socjolog:
Po okresie socjalistycznej „gospodarki niedoboru”, w której zakupiony towar bywał formą lokaty kapitału, pojawił się, wraz z wolnym rynkiem, prawdziwy szał zakupów. Każdy kto miał pieniądze kupował, a jak pieniędzy nie miał, to brał kredyt. Nie kupowali tylko ci, którzy nie mieli ani pieniędzy, ani zdolności kredytowych. Jak kupowali ci, którzy kupowali? Często na ślepo bez znajomości rzeczy. Zdarzało się, że nie tylko kupowali drogo, ale nawet wysoka cena, paradoksalnie, ich cieszyła. Kryła się wszak za nią sugestia, że widocznie marka jest z wysokiej półki, a towar – wysokiej jakości. No i że nie tylko towar, ale i – a nawet przede wszystkim – jego wysoka cena podniosą status społeczny nabywcy. Zjawisko to znane jest w społeczeństwach prymitywnych i pewnej części klas uprzywilejowanych, a określane jest jako „ostentacyjna konsumpcja”. Wyniki badań Pentora („Polacy dobrze sytuowani i wykształceni wiedzą jak oszczędzać na zakupach i robią to chętniej od swoich mniej zamożnych rodaków”) wskazują nie tylko na zwiększoną dawkę racjonalizmu w podejmowaniu decyzji konsumenckich, ale także na krzepnięcie w Polsce zachowań charakterystycznych dla klasy średniej.