Antybiotyki są lekami, które hamują rozmnażanie się bakterii lub je zabijają. Są stosowane w przypadku infekcji tylko i wyłącznie bakteryjnych. Niekiedy stają się ratunkiem dla człowieka, wówczas gdy dochodzi do groźnych zakażeń np. sepsy. Niestety antybiotyki są bardzo często przepisywane bez potrzeby, co na ogół źle się odbija na zdrowiu człowieka. Ponadto dochodzi do tego, że nasz arsenał przeciwko bakteriom straszliwie ubożeje... Dlaczego?
Bakterie „głaskane” nieodpowiednio dobranymi antybiotykami, nabierają specyficznej oporności na nie. Wówczas jeżeli dojdzie do zakażenia, zamiast stosując najsłabszy skuteczny lek, konieczne będzie zlecenie mocniejszego chemioterapeutyku, którego stosowanie nie odbije się bez echa na naszym organizmie. O tym, jak zapobiegać zjawisku antybiotykooporności już wcześniej pisaliśmy:
Antybiotyki – co warto o nich wiedzieć?
Osłabienie odporności organizmu
Antybiotyk nie działa jedynie na bakterie, które wywołują infekcje. Niszczy też fizjologiczną florę bakteryjną – jelit, skóry i błony śluzowej pochwy. Te naturalne bariery chronią nas przez drobnoustrojami, gdy zostaną unicestwione – również nasza odporność zostaje znacznie obniżona, ponieważ to co jest wystawione na pierwszą i zasadniczą linię obrony, nie jest w stanie „walczyć” z patogenami. Skutkuje to przedłużeniem infekcji, jak również nadkażeniami innymi mikrobami, opornymi na aktualnie stosowany antybiotyk. Stąd też podczas kuracji antybiotykiem ważne są dodatkowe zabezpieczenia, jak higiena ciała, cieplejsze okrycie, unikanie wychłodzenia i przegrzania oraz stosowanie probiotyków np. Trillac, Linex Forte, Lacidofil oraz prebiotyków, zawartych m.in. w czosnku, cebuli, kaszach, bananach, płatkach kukurydzianych i chlebie.
Reakcje uczuleniowe
Praktycznie każda substancja wprowadzona do naszego organizmu, jak również mająca z nim styczność w środowisku zewnętrznym, może wpływać na pojawienie się reakcji uczuleniowej. Podobnie jest z lekami, zwłaszcza antybiotykami i lekami przeciwzapalnymi. Najczęściej spotykamy się z uczuleniem na penicyliny, czyli jedne ze starszych antybiotyków znanych ludzkości. Aby zapobiegać burzliwym reakcjom uczuleniowym, lekarze zlecają wykonanie prób uczuleniowych na dany lek. Próby te to nic innego jak śródskórne podanie maleńkiej ilości leku i oczekiwanie na reakcję skórną, która jest interpretowana według określonych kryteriów. Jeżeli koś jest uczulony na jakikolwiek medykament, musi o tym poinformować każdego lekarza, który będzie udzielał pomocy i innych świadczeń. Podanie uczulającego leku grozi wstrząsem anafilaktycznym, a w najgorszym przypadku zgonem.
Biegunki i stany zapalne jelit
Z powodu redukcji flory bakteryjnej jelit dochodzi do rozwoju dysbakteriozy jelit. Zazwyczaj ma to miejsce zwłaszcza podczas doustnej podaży antybiotyku. Manifestuje się ona głównie objawami ze strony przewodu pokarmowego i obejmuje zapalenie błon śluzowych, biegunki, niestrawność, pleśniawki, nadkażenia bakteryjne i problemy z wchłanianiem składników pokarmowych. Można im zapobiegać poprzez regularne przyjmowanie bakterii probiotycznych. Należy mieć na uwadze, że nie wolno spożywać jednoczasowo probiotyków i antybiotyków, ponieważ antybiotyk zniweluje działanie tego pierwszego. Zaleca się, by probiotyk przyjąć kilka godzin po antybiotyku i podczas kuracji antybiotykami spożywać fermentowane produkty mleczne np. jogurty, kefiry. Oprócz tego pamiętamy o właściwym nawodnieniu organizmu (ok. 2-2,5l płynów) i diecie lekkostrawnej, by nie obciążać już i tak osłabionego układu pokarmowego.
Infekcje grzybicze pochwy
Antybiotyki niszczą też florę bakteryjną pochwy, którą tworzą m.in. z pałeczki kwasu mlekowego, zapewniające kwaśne pH pochwy. Kwaśne środowisko pochwy uniemożliwia rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych, głównie grzybów. Wiele kobiet właśnie po antybotykoterapii, zmuszona jest poszukiwać pomocy u ginekologa, z powodu nieprzyjemnych infekcji pochwy, którym towarzyszy świąd okolic intymnych i obfite upławy. Grzybicy również możemy zapobiegać, przyjmując preparaty z probiotykiem, a także dbając o higienę intymną.
Inne: uszkodzenia narządów wewnętrznych
Pewne antybiotyki wykazują też działanie toksyczne, co można zaobserwować w niszczeniu struktury i upośledzeniu funkcjonowania poszczególnych narządów. Antybiotyki mogą więc działać:
- ototoksycznie – czyli uszkadzać słuch, zwłaszcza u małych dzieci np. gentamycyna, amikacyna, neomecyna,
- hepatotoksycznie – negatywnie wpływać na wątrobę np. doksycyklina, nowobiocyna,
- nefrotoskucznie – upośledzają funkcjonowanie nerek np. kolistyna,
- neurotoksycznie – uszkadzać układ nerwowy np. kolistyna,
- toksycznie na szpik kostny – np. nowobiocyna, detromycycna.
Zanim zastosujemy antybiotyk, warto z lekarzem rozważyć wszelkie za i przeciw. Niekoniecznie podczas zwykłego przeziębienia konieczne jest podanie antybiotyku. Antybiotyk to lek zarezerwowany do leczenia zakażeń bakteryjnych, a nie wirusowych, grzybiczych, czy stanów zapalnych związanych ze zwyrodnieniem stawów. Stosowanie antybiotyku zawsze musi być zlecone przez lekarza.
Leki te przyjmujemy regularnie, o stałych porach i w niezmiennych dawkach. To, że lepiej się poczujemy podczas antybiotykoterapii wcale nas nie obliguje do samowolnego zaprzestania leczenia. Antybiotyk wybieramy dotąd, dokąd zlecił lekarz – więc jeśli trzeba zażywać go przez tydzień, dwa razy dziennie – to właśnie tak postępujemy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
