Florencja Nightingale
Sam dzień 12 maja to data urodzin twórczyni pielęgniarstwa, Florencji Nightingale (1820 r.). To z jej inicjatywy powstała pierwsza szkoła pielęgniarska w 1860 r. Opracowała ona również teorię pielęgnowania, opartej na służbie ludziom. Zauważyła szereg potrzeb człowieka. Zaczęła wprowadzać profilaktykę chorób zakaźnych. Dostrzegała wiele problemów sanitarnych w szpitalach i wśród żołnierzy (wojna krymska). Medal jej imienia jest przyznawany pielęgniarkom, pielęgniarzom i wolontariuszom z całego świata od 1912 r., za pełną poświecenia i miłości posługę ludziom których życie jest zagrożone.
Kształcenie pielęgniarek
Jeszcze jakieś parę lat temu, pielęgniarką/pielęgniarzem była osoba która ukończyła 5-letnie liceum medyczne. Później pojawiło się 2-letnie studium medyczne, a teraz pielęgniarką jest osoba mająca wyższe wykształcenie (licencjat i magister pielęgniarstwa). Nauczycielki tego zawodu coraz częściej się doktoryzują, a niektóre nawet habilitują. Niektóre sumiennie praktykują swój zawód, a inne zaś poświęcają się pracy naukowej.
Co pielęgniarka robi dla pacjenta?
Pielęgniarka pełni wiele funkcji wobec pacjenta. Pierwszą i zasadniczą jest funkcja opiekuńcza, a więc dbałość o zaspokajanie podstawowych potrzeb chorego. Ograniczenie samoobsługi powoduje, ze niektórych czynności nie jesteśmy w stanie sami wykonać. To pielęgniarka wykonuje wówczas toaletę ciała, czesze, ubiera, karmi, ścieli łóżko...
Kiedy ma czas porozmawia, potrzyma za rękę. I przy rozmowie, nasuwa się kolejna funkcja – edukacyjna. Ostatnio dożą wagę przywiązuje się do rozmów na tematy zachowań prozdrowotnych, profilaktyki i samej choroby, na którą cierpi pacjent.
Pielęgniarki mają też swój udział w rehabilitacji chorych, a są to naprawdę proste czynności, jak np. oklepywanie, nacieranie skóry, ćwiczenia oddechowe, mobilizacja do poruszania się, pionizacja, które warunkują szybszy powrót do zdrowia i zapobiegają patologicznym skutkom długotrwałego unieruchomienia. Tutaj też pielęgniarka prowadzi toaletę przeciwodleżynową. Pojawienie się odleżyny u pacjenta leżącego, świadczy o nieodpowiednim poziomie opieki.
W procesie diagnozowania i lecznicza, siostrzyczki mają duże pole do popisu. Pobieranie materiałów do badań, pomiary parametrów życiowych i asystowanie przy badaniach specjalistycznych to tylko niektóre z funkcji w procesie diagnostycznym. Pielęgniarka wykonuje także zlecenia lekarskie, a więc m.in. podaje leki, zmienia opatrunki, dba o prawidłową dietę itd.
Jej zadaniem jest także szerzenie profilaktyki różnych chorób, jak np. rak piersi, choroby płuc, infekcje oraz promocja zdrowia, poprzez przybliżanie zasad zdrowego żywienia, istoty aktywności fizycznej, badań profilaktycznych, walki z nałogami.
Częstym zjawiskiem na oddziałach są pojedyncze i podwójne dyżury pielęgniarskie. Wówczas trudno o to, aby pielęgniarka zdołała wypełnić wszystkie funkcje wobec pacjentów, których często na oddziale jest przeszło dwudziestu. Na szczęście czynnościami higienicznymi coraz częściej zajmuje się rodzina chorego, co jest jak najbardziej „zdrowym” zjawiskiem. Nie tylko odciąża pielęgniarkę, ale tez wzmacnia więzy rodzinne. Zmęczenie fizyczne, ciągły stres i pośpiech niestety nie napawają nawet pielęgniarek dobrym samopoczuciem, co nie znaczy, że mają ostentacyjnie to ujawniać. Chociaż odrobina wyrozumiałości i uprzejmości ze strony pacjenta, jest bardzo wskazana.
"Trzeba podtrzymywać za wszelką cenę piękną polską tradycję, działalność lekarza czy pielęgniarki traktować nie tylko jako zawód, ale także - a może przede wszystkim – jako powołanie" – Jan Paweł II
Katarzyna Ziaja
