Co zrobić w takiej sytuacji, aby zabezpieczyć się przed nieodpowiedzialnym postępowaniem chorej osoby? Trzeba wystąpić do sądu o ubezwłasnowolnienie. Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie posiada bowiem zdolności do czynności prawnych. Czynność prawna dokonana przez taką osobę jest nieważna.Ubezwłasnowolnić całkowicie można osobę, która ukończyła 13 lat, jeżeli na skutek choroby psychicznej, niedorozwoju lub innych zakłóceń (pijaństwa, narkomanii) nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem. Dla ubezwłasnowolnionego ustanawia się opiekę – chyba, że osoba ta znajduje się jeszcze pod władzą rodzicielską.
Osoba ubezwłasnowolniona częściowo ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Ważność podejmowanych przez nią czynności zależy od zgody przedstawiciela ustawowego lub kuratora.
Powód ubezwłasnowolnienia powinien być ściśle dostosowany do stopnia upośledzenia osoby. Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 6 stycznia 1977r. wyraził pogląd, że niedopuszczalne jest ubezwłasnowolnienie z powodu choroby psychicznej, jeśli osoba ta jest tylko dotknięta niedorozwojem psychicznym.
Kto decyduje o ubezwłasnowolnieniu?
O ubezwłasnowolnieniu decyduje Sąd Okręgowy. Regułą w tego typu postępowaniu jest wysłuchanie osoby, która ma być ubezwłasnowolniona. Można odstąpić od wysłuchania jeśli osoba ta znajduje się w takim stanie, że nie sposób nawiązać z nią kontaktu myślowego. Sąd może również skierować osobę na badanie psychiatryczne. Zażalenie na skierowanie takiej osoby na badanie nie przysługuje.
Kto może zgłosić wniosek?Z wnioskiem o wszczęcie postępowania o ubezwłasnowolnienie może wystąpić :
- małżonek
- krewni w linii prostej oraz rodzeństwo
- przedstawiciel ustawowy
Wpis sądowy od wniosku wynosi 40 zł.
Kto zgłasza taki wniosek o ubezwłasnowolnienie działając w złej wierze lub działając lekkomyślnie – podlega karze grzywny.
