Na czym polega rozdzielność majątkowa i jak jej dokonać? Zobaczcie!
Fot. Fotolia
Warto przeczytać: Zarząd majątkiem wspólnym współmałżonków
Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego powstaje ustrój wspólności majątkowej małżonków. Wspólność majątkowa może ustać przez rozwód, separację lub śmierć jednego z małżonków. Małżonkowie mają również możliwość ustalenia rozdzielności majątkowej w mniej radykalny sposób – zawierając stosowną umowę notarialną przed notariuszem lub składając pozew o ustalenie rozdzielności przez sąd.
Ubieganie się o rozdzielność majątkową
Dopuszczalność żądania przez każdego z małżonków ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej wynika z założenia, że trudności w ułożeniu przez małżonków stosunków majątkowych nie zawsze powodują rozkład pożycia małżeńskiego, mogący uzasadniać orzeczenie rozwodu lub separacji, i że przy innym ukształtowaniu tych stosunków małżeństwo może nadal funkcjonować.
Żądanie jednego z małżonków ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej wchodzi w grę, gdy małżonkowie nie wyrażają zgodnej woli ustanowienia takiej rozdzielności w drodze umowy. Ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej może nastąpić tylko w czasie trwania małżeństwa, gdy istnieje między małżonkami wspólność majątkowa (zarówno ustawowa, jak i umowna) lub rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków.
Jedyną przesłanką ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej jest istnienie „ważnych powodów”. Żądanie ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej podlega ocenie także z punktu widzenia zasad współżycia społecznego (art. 5 k.c.). W ramach tej oceny należy mieć na względzie interes pozwanego małżonka i dobro rodziny.
Ustawa nie definiuje pojęcia „ważne powody”. Przez ważne powody, dające podstawę do ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej, zwykło się rozumieć - ogólnie mówiąc - wytworzenie się takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych powoduje, że dalsze trwanie wspólności majątkowej między małżonkami pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny. Również sytuacja, w której jedno z małżonków ma podstawy do domagania się rozwodu, stanowi w zasadzie dostateczny powód, w rozumieniu art. 52 § 1, żądania przez niego ustanowienia rozdzielności majątkowej.
Okres ustanowienia rozdzielności majątkowej
Ustanawiając rozdzielność majątkową sąd obowiązany jest oznaczyć w wyroku dzień, z którym ona powstaje. Zasadą jest ustalenie rozdzielności majątkowej z dniem mieszczącym się w przedziale czasowym między dniem wytoczenia powództwa a wydania wyroku.
W wyjątkowych wypadkach dopuszczalne jest ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa. Nie ma przeszkód, żeby dniem ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej był dzień wydania wyroku, który ją ustanawia. Nie może to być dzień późniejszy niż dzień uprawomocnienia się tego wyroku.
Ponieważ rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia, sąd powinien ten dzień oznaczyć nawet wtedy, gdy powód żądał ustanowienia rozdzielności majątkowej bez wskazania dnia jej powstania.
Sąd orzekający o rozdzielności majątkowej
Sądem właściwym jest sąd rejonowy, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne zamieszkanie, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze stale przebywa. W braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a gdy i tej podstawy nie ma - sąd miejsca zamieszkania powoda.
Z chwilą ustanowienie rozdzielności majątkowej (zarówno przez umowę jak i przez orzeczenie sądu) każde z małżonków zaczyna „pracować” na własny rachunek. Uzyskiwane dochody powiększają od tej pory ich majątek osobisty. Ustalenie rozdzielności nie niweczy automatycznie wcześniej uzyskanego majątku wspólnego. Nadal pozostaje on współwłasnością, ale każdy z małżonków ma prawo wystąpić o jego podział.
Czytaj też: Darowizna - wszystko co warto o niej wiedzieć
