Sakrament – (łac. sacramentum – tajemnica religii, z biegiem czasu słowo zaczęto rozumieć jako „przysięgę wierności”; od słów sacro, sacrare – poświęcić, ubóstwiać).
Według Katechizmu Kościoła Katolickiego sakramenty są znakami łaski ustanowionymi przez Chrystusa i przekazane Kościołowi. Wiara katolicka wyróżnia siedem sakramentów tj.:
- Chrzest – sakrament „wtajemniczenia”, przyjmowany raz w życiu,
- Bierzmowanie,
- Eucharystia (Komunia Święta) – najważniejszy w obrządku katolickim,
- Pokuta – odpuszczenie win,
- Namaszczenie chorych – ceremonia pomocy chorym,
- Kapłaństwo – umożliwia pełnienie służby kapłańskiej,
- Małżeństwo – fundament katolickiej rodziny.
Liczba sakramentów klarowała się stosunkowo długo. Benedyktyn Piotr Damiani wyróżnił ich aż 12. Do wymienionych powyżej dodał jeszcze – namaszczenie na króla, dedykację kościoła, konsekrację dziewic, poświęcenie zakonnic i obmycie nóg w Wielki Czwartek. Kolejnej modyfikacji dokonał Hugo od św. Wiktorii. Do obecnych po dziś dzień dopisał wcielenie Chrystusa, Kościół, wodę święconą, święte rany, znak krzyża i śluby. Liczba siedmiu sakramentów pojawiła się dopiero w XII w. Uznając je za znaki łaski, bez problemu można było je odróżnić od innych obrzędów.
W oficjalnych pismach kościelnych ostateczna liczba sakramentów pojawiła się w 1208 r. Odczytano je kolejno na Drugim Soborze Liońskim oraz Florenckim. Ostatecznie ich liczba została zatwierdzona przez Sobór Trydencki.
Kościół wprowadził szczególny podział na sakramenty. Wyróżnił te, które można przyjąć tylko raz w życiu np. chrzest oraz powtarzalne, takie jak – Eucharystia, pokuta, małżeństwo. Druga grupa obrzędów to te przyjmowane w stanie tzw. łaski uświęcającej (inaczej sakramenty żywych). Zalicza się do nich bierzmowanie, Eucharystię i kapłaństwo. A także te, które przyjmuje się, by oczyścić duszę – np. pokutę. Trzecia to ceremonie tzw. wtajemniczenia chrześcijańskiego (chrzest), uzdrowienia (namaszczenie chorych) oraz służba komunii (kapłaństwo).
Sakramenty są misteriami. Jeśli zostały przeprowadzone zgodnie ze scenariuszem, i przez upoważnioną do tego osobę, są ważne, niezależnie od intencji udzielającego czy osoby przyjmującej.
