Urodził się w Radomsku. Jak całe „pokolenie Kolumbów”, jego młodość przypadała na lata wojny, która zmusiła go do rezygnacji z młodzieńczych marzeń, nawet z nauki, skierowała jego kroki do partyzantki, a z koszmaru okupacji nie mógł się otrząsnąć przez wiele lat po wojnie. Zaczął pisać jeszcze przed 1939 r. W 1944 r. w konspiracji ukazał się zbiór jego poezji i opowiadań Echa leśne. W 1947 r. wydał tom Niepokój, będący podsumowaniem lat tragedii narodu oraz osobistych przemyśleń
i przeżyć.
Wiersze zawarte w tym tomie mówią o ludziach zabitych, zakatowanych przez gestapo, zagazowanych w piecach obozów koncentracyjnych, o ludziach, którzy przeżyli a nie mogą zapomnieć o grozie i wciąż w bliźnim dostrzegają człowieka obcego (jak np. w wierszach Obcy człowiek, Ocalony, Krzyczałem w nocy, Dola). Liryki Różewicza stają się sumieniem swego pokolenia, obnażają nie zabliźnione rany, utrwalają tragiczne doświadczenia. Ich budowa jest prosta, język ascetyczny, rezygnujący ze wszelkiego zdobnictwa, metafor, rymu i rytmu.
Poeta tylko rejestruje fakty, rzeczy, zdarzenia, obrazy i stany. Dzięki takiemu ubóstwu językowemu i surowości potocznej mowy te wiersze z wielką siła oddziałują na wyobraźnię czytelnika. Kolejne tomy poezji Różewicza to: Czerwona rękawiczka (1948), Pięć poematów (1950), Czas, który idzie (1951), Równina (1954), Srebrny kłos (1955), Uśmiechy (1955), Poemat otwarty (1956), Formy (1958), Zielona róża (1961), Twarz (1964). Wiersze zawarte w tych zbiorach nadal napiętnowane są przeżyciami wojennymi, poeta wciąż dokonuje rozrachunku z historią.
Do obsesji związanych z wojną dołączają nowe: lęk przed rozwojem cywilizacji atomowej, obawa o ludzi żyjących w drugiej połowie XX w., o ich etykę i moralność. W tomach Twarz trzecia (1968) i Regio (1969) pojawiają się nuty przemyśleń egzystencjalnych, rozważania na temat sensu życia i śmierci, tęsknota za nieosiągalną harmonią bytu. Różewicz jest również autorem utworów pisanych prozą. Należą do nich tomy opowiadań: Opadły liście z drzew (1955), Przerwany egzamin (1960), Wycieczka do muzeum (1966), Śmierć w starych dekoracjach (1970). Ich tematem zawsze jest człowiek i człowieczeństwo w każdym przejawie życia.
Zobacz też: Stanisław Grochowiak - biografia
Różewicza przeraża nieludzkość stosunków wewnątrz rodu człowieczego, brutalność i panoszące się w społeczeństwie chamstwo, bezwzględne traktowanie ludzi starych i okaleczonych przez doświadczenia życiowe. Niezwykle ciekawe są również utwory dramatyczne Różewicza. Do najbardziej znanych należą: Kartoteka (1960), Świadkowie, albo nasza mała stabilizacja (1964), Grupa Laokoona (1962), Śmieszny staruszek (1967), Stara kobieta wysiaduje (1968). Świadkowie... to ostry, satyryczny utwór, w groteskowy sposób ukazujący atmosferę obyczajową pewnych sfer naszego społeczeństwa. Bohaterem Kartoteki jest „człowiek porażony wojną”, zobojętniały, zrezygnowany, któremu wszystko, co wokół się dzieje, wydaje się pozbawione sensu i wartości (zob. Kartoteka).
Dramat Wyszedł z domu (1967) opowiada o tragedii człowieka zagubionego w okrutnym współczesnym świecie. Cechą dramaturgii Różewicza jest dziwaczność i oryginalność, nowoczesność w formie i treści. Inne utwory Różewicza to: Do piachu (1979), odbrązowiający mit heroizmu partyzanckiego; Białe małżeństwo (1975), Pułapka (1984), zbiór szkiców Przygotowanie do wieczoru autorskiego (1971), Teatr niekonsekwencji (1970), scenariusze utworów dramatycznych Słowo po słowie (1994).
Zobacz też: Ernest Bryll - biografia, utwory
Źródło: Wydawnictwo Printex
