Molier - biografia

Molier - biografia
Jan Baptysta Poquelin, pseudonim Molier (1622-1673).
/ 08.11.2010 12:33
Molier - biografia

Jan Baptysta Poquelin (dopiero później przybrał pseudonim Molier) urodził się w Paryżu jako syn tapicera królewskiego. Od dzieciństwa interesował się teatrem. Uczył się w kolegium jezuickim w Clermont. Założył trupę aktorską, odtąd jego życie ściśle wiązało się z teatrem, pełnił jednocześnie funkcję kierownika, reżysera, aktora i autora. Po latach wędrówek po Francji wrócił w 1658 r. do Paryża.

Znalazł możnych protektorów, zyskał sympatię Ludwika XIV, podbił dwór i miasto. Jego komedie przyjmowano różnie. Czasem oskarżano o niemoralność, piętrzono przed nim trudności, z których ratował go sam król. Nieudane było też jego małżeństwo z młodszą o 21 lat aktorką Armandą Bejart. Zmarł na scenie podczas wystawiania sztuki Chory z urojenia.

Napisał ponad 30 komedii. Tematy do nich czerpał z życia, był bowiem świetnym obserwatorem rzeczywistości, podpatrywał i wyszukiwał to, co budziło śmiech. Pierwszą sztuką po powrocie do Paryża były Pocieszne wykwintnisie. To właśnie ten utwór przyniósł mu sławę, ale też przysporzył wrogów. Potem w komediobalecie Natręty ośmiesza typ dworskiego panka, złotego młodzieńca.

Podniecony sukcesem, wystawia sztukę po sztuce. W 1662 r. odbywa się przedstawienie Szkoły żon. Utwór ten wywołuje ataki, zarzuty, oskarżenia o niemoralność i nieprzyzwoitość. Wybucha istna wojna literacka. Kiedy w dwa lata później ukazuje się Tartuffe czyli Świętoszek, dochodzi do tego, że król zakazuje wystawiania tej komedii, a Kościół pod groźbą ekskomuniki zabrania wiernym jej czytania.

Zobacz też : Molier - Świętoszek

W toku batalii o Świętoszka powstaje Don Juan. Bohaterem tej sztuki jest człowiek głoszący bunt intelektualny i obyczajowy, samotnie przeciwstawiający się całemu światu głupców i hipokrytów. Powstaje również Mizantrop, dzieło ukazujące sprzeczności człowieka uczciwego z konwencjami świata. Główny bohater ponosi klęskę, bo nie potrafi iść na kompromis. Potem pojawiają się następne komedie: Lekarz mimo woli, Amfitrion, George Dandin, Skąpiec.

Tematami utworów Moliera są: wolność, naturalność, rozum. Interesują go takie problemy, jak obrona praw młodości, kwestia wychowania, miłość i małżeństwo.

W Szkole żon koncepcja małżeństwa zostaje zwyciężona przez miłość i młodość. W Don Juanie z kolei miłość i młodość oraz bunt przeciw hipokryzji i zakłamaniu ponoszą klęskę. W Świętoszku hipokryzja zostaje ukazana jako siła trudna do pokonania, wręcz paradoksalna.

Bohaterowie komedii Moliera, ukształtowani na obraz współczesnych mu ludzi, stanowili portrety z natury, jednocześnie zaś reprezentowali typy odwieczne, ponadczasowe. Komediopisarz tworzył więc utwory psychologiczne. Sądził, że człowiekiem rządzą naturalne popędy, z którymi nie sposób walczyć, należy jedynie poddać kontroli rozumowi. Twórczość Moliera wywarła duży wpływ na rozwój komediopisarstwa dwóch następnych stuleci. Jego sztuki są grane na scenach teatrów światowych do dziś.

Zobacz też : Filozofia baroku

Redakcja poleca

REKLAMA