Pochodził ze środowiska drobnoszlacheckiego, raczej ubogiego, dlatego wcześnie rozpoczął służbę wojskową. Uczestniczył w wojnach ze Szwedami, także w wyprawie do Danii, brał udział w wojnach z Moskwą.
W 1667 r. porzucił służbę wojskową, ożenił się i osiadł w krakowskiem. Wiódł życie typowego ziemianina, urozmaicając je wyjazdami na sejmy, elekcje lub zjazdy pospolitego ruszenia. Zajmował się spławem zboża do Gdańska, procesował się z sąsiadami, był raczej pieniaczem i awanturnikiem (pięciokrotnie skazany na banicję, raz na infamię).
U schyłku swego życia napisał Pamiętniki, arcydzieło tego typu pisarstwa. Obejmują one lata 1656-1688. Dzięki szczerości autora są one dokumentem epoki, niezrównanym źródłem do poznania życia i duszy zwykłego szlachcica XVII w.
Ponieważ zwiedził kawał świata i o swoich przygodach potrafił opowiadać niezwykle barwnie i zajmująco, Pamiętniki są ważnym utworem w pisarstwie barokowym. Sam Pasek to szlachcic raczej daleki od ideału bohatera. Ciasny w poglądach, pełen samochwalstwa i pewności siebie.
Cechuje go niezwykła fantazja poparta talentem literackim. Dlatego łże i opowiada niezwykłe przygody, np. o miłości pięknej i bogatej Dunki. Potrafi jednak stworzyć świetne sceny batalistyczne i obyczajowe z dużą dozą humoru, umie bowiem podpatrywać śmieszne strony środowiska.
Pamiętniki zawierają obraz przeżyć wojennych bohatera oraz obrazki z życia na wsi. Wyprawy i przygody wojenne nie stanowią ważnego źródła historycznego. Pasek bardziej skupia się na swoich przygodach, wyolbrzymia pewne fakty, inne pomniejsza, ale podkreśla własną rolę jako uczestnika i świadka.
Jest przywiązany do swobód szlacheckich, ale jest też dzielnym, czasem okrutnym żołnierzem, chciwym na łupy wojenne. Cechuje go patriotyzm, pogardliwie odnosi się do innych nacji, a jednocześnie jest ciekawy świata i ludzi.
Z zacięciem opowiada o obyczajach Duńczyków, zajęciach, nawet o spożywanych potrawach. Rysuje również rozległy obraz życia ziemiańskiego, gospodarowania na roli, handlu zbożem, uczt, procesów i pojedynków, kończących się obcinaniem wąsów i uszu.
To codzienne życie jest ukazane barwnie, w ruchu i gwarze, ze zwykłymi sprawami wiejskiej egzystencji. Mamy tu zamiłowania myśliwskie polskiego szlachcica, jego związek z przyrodą i miłość do ulubionego zwierzęcia - wydry o imieniu Robak.
Zobacz też : Filozofia baroku
Niezwykle barwna jest historia ożenku autora z czterdziestosześcioletnią wdową obarczoną pięciorgiem dzieci, ale posiadającą wieś i urodzajną ziemię, na której nie tylko pszenica, ale i cebula rosła. Wiodąc życie ziemiańskie, nie stracił zainteresowań sprawami publicznymi. Opisuje wydarzenia polityczne, komentuje je i ocenia według swego sposobu myślenia.
Pamiętniki pisane są plastycznym, poprzetykanym makaronizmami językiem, obfitującym w przenośnie i kwieciste porównania. Styl gawędziarski, liczne anegdoty, wiele historii mało prawdopodobnych, lecz opowiedzianych z wielkim artyzmem powodują, że dzieło to, mimo rozlicznego mijania się z prawdą historyczną, czyta się jak romans historyczno-obyczajowy.
Zobacz też : Poeci barokowi
