Dlaczego warto rozwijać kreatywność

Dlaczego warto rozwijać kreatywność
Kiedy szukamy skojarzeń opisujących słowo „kreatywność”, zwykle przychodzą nam do głowy takie określenia jak: oryginalność, pomysłowość, twórczość, innowacyjność, błyskotliwość, umiejętność rozwiązywania problemów. Wszystkie te pojęcia odnoszą się do specyficznego sposobu myślenia i działania. W nauce mówi się o „nowym myśleniu na nowe czasy” (Edward de Bono).
/ 28.07.2010 08:17
Dlaczego warto rozwijać kreatywność

Żyjemy w czasach gwałtownych zmian, postępu technologicznego, niespotykanego w historii ludzkości przyrostu wiedzy w każdej dziedzinie nauki, w czasach nowych wyzwań i nowych problemów. W dzisiejszym konkurencyjnym świecie przewagę osiągają ci, którzy potrafią przede wszystkim wykorzystywać potencjał własnego umysłu – ludzie kreatywni, mający łatwość w przyswajaniu nowych wiadomości, potrafiący skutecznie rozwiązywać problemy dnia codziennego oraz znajdować nowe, oryginalne i przydatne rozwiązania.

Są oni otwarci na nowe wiadomości, które potrafią umiejętnie wykorzystywać. Cechuje ich niezależność myślenia i wytrwałość, dzięki której proces twórczy rozwija się bez względu na przeszkody, negatywne oceny środowiska i słabnącą motywację. Zdają sobie również sprawę z tego, że jakiekolwiek podejście do określonej sprawy, czy sposób widzenia danej sytuacji, jest tylko jednym z możliwych podejść i sposobów, których większość nie przyszła im jeszcze do głowy.

Dominująca obecnie metoda myślenia, ciągle propagowana w nauczaniu, została ukształtowana przez wieki tradycji i kultury. Jej założenia opierają się na filozofii Arystotelesa i średniowiecznej scholastyce. 

Zobacz też : Twój umysł stać na więcej

Kładzie ona nacisk przede wszystkim na logikę i precyzję myślenia, stara się, aby wszystko było uporządkowane i opierało się na rozwoju dwóch rodzajów inteligencji – językowej (werbalnej) oraz matematyczno - logicznej.

W tradycyjnym myśleniu docenia się głównie fakty, zasadę przyczynowo skutkową, podejście krytyczne, a w działaniu – usuwanie wad, braków i usterek.

I chociaż te zasady sprawdzają się nadal w bardzo wielu sytuacjach, ułatwiając nam życie i pozwalając oszczędzać czas, to w wielu innych do wartościowych rozwiązań prowadzą tylko metody nowoczesne i niekonwencjonalne. Istnieje konieczność życiowa wzbogaceniem starych nawyków myślenia nowym – kreatywnym (projektującym).

Charakteryzuje je otwartość na zmiany, przyjmowanie różnych perspektyw myślenia, ostrość spostrzegania i nieustanne dążenie do zmian; do ulepszania i poprawiania tego, co jest.

To myślenie, które zakłada, że w wielu przypadkach istnieje wiele dobrych lub bardzo dobrych rozwiązań, a to, co uważane jest za „absolutnie pewne”, nie zamyka dróg do szukania nowych możliwości.

Rodzaje myślenia
Myślenie tradycyjne Myślenie projektujące
Logiczne, analityczne Pozalogiczne, syntetyczne
Jednokierunkowe Wielokierunkowe, swobodne
Związane trwale z tematem Odbiegające od tematu
Nie dopuszcza sprzeczności Dopuszcza sprzeczności
Dopuszcza krytykę na każdym etapie Nie pozwala na wstępną krytykę
Zakłada jedno najlepsze rozwiązanie Zakłada wiele dobrych rozwiązań
Opiera się na analizie przeszłości Nastawione na przyszłość
Usuwa braki usterki Stale ulepsza i doskonali
Ceni precyzję, opiera się na faktach Skupia się na właściwej percepcji
Systematyzuje i porównuje Dąży do zmian i innowacji

Oba rodzaje myślenia świetnie się uzupełniają i na tym polega siła kreatywności ludzkiego myślenia. Dzięki takiej synergii funkcjonowania umysłu możemy w sytuacjach problemowych łączyć elementy myślenia projektującego, które z dystansem podchodzi do „prawd kategorycznych” i rozwiązań „absolutnie pewnych”, z myśleniem oceniającym, opartym na analizie, logice i wnioskowaniu.

Przekładając tę wiedzę na dyrektywy metodologiczne, na etapie poszukiwania oryginalnych pomysłów wskazane jest odejście od logiki poprzez swobodne posługiwanie się wyobraźnią, natomiast na etapie weryfikacji i oceny konieczne staje się racjonalne, logiczne i bardzo praktyczne myślenie.

Zobacz też : Jak się efektywnie uczyć

Kreatywność jest nieodłącznym atrybutem każdego człowieka; jest w sposób naturalny dana nam od urodzenia. Niestety w trakcie dalszego życia tracimy gdzieś tę przydatną umiejętność. Nie rozwija jej szkoła, często blokuje ją środowisko; krytycyzm innych ludzi wobec odważnych decyzji, jak również nasz lęk przed ewentualnymi niepowodzeniami oraz nasz system przekonań opartych na tradycyjnych wzorcach myślenia przekazywanych w procesie wychowania i edukacji.

Na szczęście możemy odkrywać i rozwijać zasoby twórczego myślenia i działania. Aby pokonać blokady, zmienić stare nawyki i dotrzeć do posiadanego potencjału kreatywności, powinniśmy rozwijać pewne cechy naszej osobowości.

  • Otwartość myślenia. Ludzi kreatywnych charakteryzuje otwartość na nowe informacje, idee i pomysły nowych rozwiązań. Potrafią w pierwszym etapie akceptować wszelkie źródła informacji i pomysłów jako potencjalnie przydatne.
  • Niezależność. Staje się szczególnie ważna w chwili generowania pomysłów. Pozwala na niepoddawanie się modom, konwencjom, naciskom, procedurom i ocenom „autorytetów” . Osoby prezentujące kreatywne myślenie są niezależne i odporne na wpływy społeczne.
  • Wytrwałość. Dzięki niej proces twórczy rozwija się bez względu na przeszkody, negatywne oceny i słabnącą motywację. Ludzie kreatywni mają wysoką odporność na stres, duże pokłady energii i zawsze przyjmują postawę, że każde rozwiązanie można ulepszyć lub zmienić na jeszcze lepsze.
  • Poczucie humoru. Zabawa sprzyja kreatywnemu myśleniu. Pozwala pozbyć się emocjonalnych blokad, dynamizuje aktywność, dostarcza silnej motywacji twórczej. Humor skłania do myślenia odbiegającego od nawyków i tradycyjnych schematów. Może być źródłem nowych, niezwykłych pomysłów.

Myślenie kreatywne rozwija się również wraz z treningiem takich cech naszego myślenia jak:

  • abstrahowanie – koncentracja tylko na pewnych cechach obiektów i łączenie ich w sposób oryginalny (niespotykany) z innymi obiektami;
  • budowanie skojarzeń – kojarzenia zaskakujące, nieprzewidywalne, łączące ze sobą odległe obiekty;
  • myślenie dedukcyjne – szukanie wyobrażeniowych konsekwencji pewnego stanu; szukanie odpowiedzi na pytanie: Co by było, gdyby…?
  • metaforyzowanie – dzięki metaforycznemu opisowi możemy lepiej zrozumieć trudny i złożony problem. Metafora przynosi nową wiedzę i zrozumienie, łączy różne dziedziny – ułatwia transfer z jednego obszaru do drugiego. Samo tworzenie metafor jest aktem twórczym, ponieważ wymaga tworzenia nowego znaczenia, czyli czegoś, co jest nowe i wartościowe.

Zobacz też : Szybka nauka a wiek

Redakcja poleca

REKLAMA