Przed rodzicami adopcyjnymi stoją liczne dylematy psychologiczne, moralne czy społeczne. Jak powiedzieć dziecku, że jest adoptowane i kiedy mu to powiedzieć? Zaadoptować dziecko zdrowe, a może takie, które wymaga szczególnej troski i opieki? W jakim wieku powinno być dziecko?Czy sobie poradzimy, gdy pojawią się problemy wychowawcze? To jedne z wielu pytań, jakie nasuwają się małżeństwom starającym się o adopcję.
Z jakimi problemami muszą radzić sobie rodzice adopcyjni?
Problem bezpłodności
Wiele małżeństw, które decydują się na adopcję, to ludzie którzy pragną zostać rodzicami, ale z różnych przyczyn nie mogą posiadać własnego, biologicznego potomstwa. Bezdzietność i chęć posiadania dziecka staje się dla nich źródłem wielu destrukcyjnych urazów wewnętrznych. Nie mogąc pogodzić się z problemem bezpłodności, mogą czuć się gorsi od tych par, które cieszą się biologicznym potomstwem. Dla wielu z nich adopcja jest właściwym „lekarstwem” kompensowania swoich braków. Należy jednak pamiętać, że takie podejście do adopcji jest kategorycznie zabronione i zawodne, bo rodzicielstwo nie może być traktowane instrumentalnie.
Rodziny, które nie pogodziły się z brakiem możliwości posiadania własnego potomstwa, mogą odczuwać rozczarowanie wobec adopcji, co ostatecznie może doprowadzić do jej rozwiązania.
Małżonkowie, którzy decydują się na adopcję dziecka powinni zdać sobie sprawę, że adopcja w żadnym wypadku nie rozwiąże ich problemów i nie przyniesie ukojenia, dopóki nie oswoją się z myślą o własnej bezpłodności. Gdy myśl ta zostanie przez nich przetrawiona, adopcja może zakończyć się szczęśliwie. W tym celu warto uczestniczyć w spotkaniach grupowych małżeństw rodzin proadopcyjnych i preadopcyjnych. Rozmowa z innymi parami, które znajdują się w takiej samej sytuacji co my jest niezwykle cenna.
Polecamy: Czy mówić dziecku, że jest adoptowane?
Dziedziczność
Nie da się ukryć, że większość dzieci, które są przeznaczone do adopcji pochodzi z rodzin patologicznych i dysfunkcyjnych. Dlatego też często rodzice adopcyjni obawiają się, że dziecko, które przysposabiają mogło odziedziczyć po rodzicach biologicznych złe cechy. Badania psychologów wyraźnie wskazują na brak związku pochodzenia dziecka z rodziny dysfunkcyjnej na jego późniejszy rozwój. Dla każdego dziecka adoptowanego najważniejsza jest atmosfera w domu i stosunki między dzieckiem a rodzicami. Istotną rolę odgrywa także wiek dziecka podczas adopcji – im wcześniej dziecko zostaje adoptowane, tym lepiej.
Gdy dziecko podrasta i z rozkosznego kilkulatka zamienia się w dojrzewającego nastolatka, wielu rodziców nagłe trudności wychowawcze zrzuca na pochodzenie dziecka. Powstaje błędne koło - rodzice reagują ostro, a dziecko czuje się nieakceptowane i reaguje buntem. Rodzice coraz silniej są przekonani, że ich biologiczne dziecko byłoby z pewnością doskonalsze.
W takiej sytuacji warto pamiętać, że trudności wychowawcze pojawiają się zawsze, niezależnie od tego czy wychowujemy dziecko adoptowane czy też swoje biologiczne.
Czy ujawnić tajemnicę adopcji i jak to zrobić?
Jedną z największych trudności, jaka spotyka rodziców adopcyjnych jest pytanie „czy ujawnić dziecku, że jest adoptowane?”
Pamiętajmy, że szczęśliwsza i zdrowsza jest rodzina, w której nie ma kłamstw i niedomówień. Tajemnica i stały lęk mają negatywny wpływ na dziecko, a także na całą rodzinę.
Najlepiej prawdę o adopcji wyjawić dziecku w wieku 3 – 4 lat, gdy dziecko przeżywa czas pytań. Maluch będzie żył w atmosferze prawdy od najmłodszych lat, która będzie jednocześnie fundamentem zaufania i przyjaźni – tak bardzo potrzebne w każdej rodzinie.
Polecamy: Kiedy powiedzieć dziecku, że jest adoptowane i jak to najlepiej zrobić?
Pojawiające się problemy wychowawcze
Napięcia w rodzinie mogą mieć też inne źródła. Rodzice adoptujący dziecko, które doznało przemocy, pomimo wiedzy o zapewnionym bezpieczeństwie, może zachowywać się w dalszym ciągu tak, jakby sytuacja zagrożenia wciąż istniała. Maluch może nieświadomie przenosić swoje lęki i bronić się przed rodzicami adopcyjnymi. Dziecko może być lękliwe, wycofane, bierne, apatyczne. Rodzice adopcyjni, którzy przysposabiają dzieci z rodzin dysfunkcyjnych i nie są przygotowani na ewentualne problemy, zwykle stają przed przerastającym ich zadaniem odbudowania na nowo u dziecka poczucia bezpieczeństwa.
Poalkoholowy zespół płodowy u dzieci (FAS)
Jeżeli matka biologiczna dziecka w czasie ciąży piła alkohol (nie zależnie od ilości), u dziecka mogą pojawić się zaburzenia funkcjonalne, emocjonalne, a także zaburzenia zachowania, które w efekcie powodują różnego rodzaju dysfunkcje.
Ważne pytania i odpowiedzi
Przed adopcją warto zadać sobie kilka pytań. Najważniejsze z nich to:
- Czy jesteśmy w stanie zaadoptować chore dziecko albo z deficytami intelektualnymi, czy chcemy przyjąć do naszego domu wyłącznie dziecko w pełni zdrowe?
- Czy wolimy zaadoptować chłopca czy dziewczynkę? Czy ma to dla nas znaczenie?
- Dlaczego chcemy adoptować dziecko? Jaka jest nasza prawdziwa motywacja do adopcji – brak możliwości własnego potomstwa, potrzeba serca, pragnienie dziecka, zabezpieczenie swojej przyszłości na starość, by mieć kogoś do pomocy i opieki?
- Jak powiedzieć dziecku o adopcji? Kiedy wyjawić prawdę? Czy adopcję ukrywać przed otoczeniem?
- Czy damy sobie radę z ewentualnym zespołem choroby sierocej?
- Czy jesteśmy wstanie pokochać przysposobione maleństwo jak własne?
- Czy poradzimy sobie z problemami wychowawczymi?
- Czy jako kandydaci na rodzinę adopcyjną przejdziemy przez formalności i wymogi instytucjonalne? Czy pytania, które zostaną przedstawione nam podczas procedury kwalifikacyjnej nie będą nas ranić?
- Czy pozwolić adoptowanemu dziecku na kontakty z biologiczną rodziną?
- Czy dziecko, które zaadoptujemy nie będzie powielało patologicznych wzorców zachowań rodziny, z której pochodzi?
Debiut w roli rodzica (niezależnie czy jest to rodzicielstwo adopcyjne czy też biologiczne) zawsze wiąże się z ogromnym stresem. Jest to stres całkowicie naturalny, o charakterze rozwojowym.
Małżeństwo, które zdecydowało się na adopcję dziecka musi uporać się z szeregiem problemów. Z pewnością niewielka część może być rozwiązana już na samym etapie starania się o adopcję - podczas trwania procedury kwalifikacyjnej. Z wieloma trudnościami rodzice adopcyjni będą musieli się zmierzyć z biegiem czasu, podczas długiego wychowywania upragnionego smyka. Czasami pojawiają się problemy poadopcyjne w relacjach partnerskich. Zaabsorbowanie dzieckiem niekiedy obniża jakość związku małżeńskiego. Dlatego tak ważne jest, by zachować umiar i zdrową równowagę w codziennej opiece nad dzieckiem.
Polecamy: FAS - Konsekwencje picia alkoholu przez kobiety w ciąży
Adopcja dziecka to z pewnością niezwykłe wyzwanie, a także wspaniały dar, o który warto się troszczyć i cieszyć się z danej możliwości sprawdzenia się w nowej, jakże bardzo ważnej roli życiowej, roli rodzica.
Powodzenie adopcji jest uwarunkowane przede wszystkim świadomym podjęciem decyzji przez przyszłych rodziców. Rodzice adopcyjni muszą sobie zdawać sprawę z faktu, że przysposobienie to niełatwe doświadczenie, które niesie ogrom trudności, z którymi trzeba będzie się zmierzyć, a nie wszystkie z nich można wcześniej przewidzieć. Świadomość konsekwencji, która wynika z faktu posiadania dziecka gwarantuje rozsądne rozwiązanie problemów i stworzenie szczęśliwej, zgodnej rodziny adopcyjnej.
Zobacz także: Jak przezwyciężyć lęk u dziecka?
