Badania laboratoryjne wykonywane w czasie ciąży możemy podzielić na obowiązkowe badania przesiewowe oraz tzw. badania zalecane.
Badania przesiewowe – co się bada i dlaczego?
Badania przesiewowe nazywane także skriningowymi to badania wykonywane wśród osób nie dostrzegających objawów choroby, ale mające na celu jej ewentualne wykrycie. Badania te wykonywane są na całej populacji lub na grupie osób zwiększonego ryzyka zachorowania na daną jednostkę chorobową. Badaniem skriningowym jest na przykład mammografia u kobiet po 50. roku życia.
Badania te służą wykryciu wczesnych zaburzeń i patologii, oraz umożliwiają szybką interwencję lekarską i powrót do zdrowia. Kolejną zaletą badań przesiewowych jest zredukowanie kosztów leczenia choroby w jej zaawansowanym stadium, jak również ograniczenie cierpień pacjenta. Zatem celem badań przesiewowych wykonywanych u kobiet w ciąży jest wykrycie zaburzeń w jak najwcześniejszym stadium, mogących w sposób negatywny wpłynąć zarówno na zdrowie matki i jej nienarodzonego dziecka, oraz wprowadzenie szybkiego leczenia maksymalnie redukującego negatywne skutki tych zmian.
Zobacz też: Co mogą wykryć badania przesiewowe noworodków?
Ogólne badanie moczu
Wśród laboratoryjnych badań przesiewowych wykonywanych kobietom w ciąży praktycznie przed każdą wizytą jest ogólne badanie moczu. Badanie moczu ma na celu monitorowanie pracy nerek, które w tym okresie muszą przefiltrować i oczyścić znacznie więcej(bo około 30-40%) krwi niż przed ciążą. Wczesne wykrycie w moczu bakterii i zastosowanie odpowiedniego leczenia pozwala uniknąć hospitalizacji, która staje się konieczna przy pełnoobjawowym zapaleniu dróg moczowych.
Monitorowanie ilości białka wydalanego z moczem jest z kolei ważne przy rozpoznaniu stanu przedrzucawkowego, który poza pojawieniem się białka w moczu wiąże się z występowaniem obrzęków i nadciśnieniem tętniczym. Odpowiednio leczony stan przedrzucawkowy, który jest konsekwencją zaburzonej pracy nerek i wątroby w czasie ciąży, daje możliwość uniknięcia stanu rzucawkowego (bezpośredniego zagrożenia życia matki i dziecka) i donoszenia ciąży. Kontrolowanie wydalanego do moczu cukru (glukozy) ma znaczenie przy zaburzeniach gospodarki węglowodanowej, a jego wykrycie nasuwa podejrzenia o występowaniu cukrzycy ciążowej. Normę stanowi obniżenie ciężaru właściwego moczu.
Zobacz też: Czy jestem w ciąży?
Badanie morfologiczne krwi
Tak samo często jak badanie moczu wykonywana jest u przyszłych mam morfologia krwi. W czasie ciąży obserwuje się fizjologiczne (prawidłowe) obniżenie hematokrytu (stosunku krwinek czerwonych do pełnej krwi), hemoglobiny, jak również spadek ilości erytrocytów (krwinek czerwonych) i podwyższenie ilości leukocytów (krwinek białych). Kontrolowanie parametrów krwi pozwala na wczesne wykrycie zmian w składzie krwi. Ciężka, nieleczona anemia poza objawami takimi jak zmęczenie, rozkojarzenie, ból głowy i senność, może powodować wady wrodzone dziecka, nieprawidłowości w rozwoju łożyska, a nawet poronienie.
