Pochodziła z pogańskiej rodziny, postanowiła jednak wbrew woli rodziców przyjąć wiarę chrześcijańską. Gdy ojciec dowiedział się o planach córki, próbował siłą wpłynąć na jej decyzję. Legenda głosi, że w trakcie jednej z ucieczek skała rozstąpiła się przed nią dając jej schronienie, jednak cud nie uchronił jej przed srogą karą. Uwięziono ją w wieży a następnie ok. 305 r. ścięto. Do popularyzacji kultu św. Barbary przyczynili się papież Grzegorz I Wielki oraz Stanisław Kostka.
Nie tylko w Kościele
W Kościele katolickim uznawana jest za patronkę m. in. śmierci, architektów, cieśli, chorych na dżumę oraz górników. Najpopularniejszą uroczystością na cześć św. Barbary (od lat 70-tych kult świętych ma charakter jedynie ludowy i lokalny – głównie na Śląsku) jest tzw. Barbórka. Obchodzona 4 grudnia rozpoczyna się uroczystą mszą przy pomniku św. Barbary. Następnie orkiestra górnicza odwiedza osiedla zamieszkane przez górników, ich rodziny oraz dyrekcję. Tego dnia odbywają się również liczne imprezy – apele, koncerty, festyny i zabawy, w których uczestniczą całe rodziny.
Chrzest nowicjuszy
Na kilka dni przed oficjalnym świętem stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa organizuje Karczmy piwne. W zabawie uczestniczą nie tylko wydobywający węgiel, ale wszyscy związani z górnictwem, tj. naukowcy, adepci wyższych uczelni, byli górnicy. Ma ona swój ściśle określony scenariusz.
Starsi (stara strzecha) i młodsi (młoda strzecha) siadają przy dwóch długich stołach. Dzielą się między sobą na prawą oraz lewą tablicę i rywalizują ze sobą o punkty. Piecze nad tablicami pełnią tzw. Kontrapunkty, osoby powoływane przez Wysokie Prezydium w sprawach piwnych i nie tylko piwnych, nigdy nieomylne.
Biesiadę rozpoczyna odśpiewanie hymnu górniczego. Suto zakrapiane spotkanie obfituje w dowcipy i pieśni. Uczestnictwo w zabawie wymaga kompletnego munduru górniczego, jeśli któryś z obecnych gości nie ma pełnego stroju bądź coś do niego nie pasuje np. skarpetki musi ponieść karę. Górnicze wysokie prezydium może rozkazać zakuć delikwenta w dyby lub wypić piwo z solą.
Głównym calem takich spotkań jest przede wszystkim integracja i wprowadzenie młodych do górniczej wspólnoty. Rozpoczyna je ślubowanie, kolejny krok, to skok przez skórkę, trzymaną przez jednego ze starszych kolegów oraz symboliczne uderzenie szpadlem w ramię. Rytuał wieńczy przypięcie adeptowi skórki przez Lisa majora.
