To, że wsiadając do samochodu, musisz mieć ze sobą prawo jazdy i dowód rejestracyjny, wydaje się oczywistością. Podobnie jak to, że masz jeździć w zapiętych pasach (chyba że masz orzeczenie lekarskie o przeciwwskazaniu do ich używania lub jesteś w widocznej ciąży), a twoje małe (do 12 lat) dziecko w foteliku ochronnym. No i oczywiście musisz mieć włączone światła mijania (przez cały rok).
Ale to nie wszystko, o czym powinnaś wiedzieć, podróżując samochodem. Warto mieć także pojęcie, jak się zachować, gdy zostaniesz zatrzymana na drodze przez policję. Dzięki temu unikniesz wielu nieporozumień. Podpowiadamy, co zrobić w razie policyjnej kontroli na drodze.
Zatrzymaj się do policyjnej kontroli na drodze
Kto ma prawo do zatrzymania pojazdu? Każdy policjant. Jednakże kontrolę stanu technicznego samochodu, badanie trzeźwości kierowcy (np. alkomatem) i sprawdzanie prędkości (np. fotoradarem) może przeprowadzić jedynie funkcjonariusz „drogówki” lub policjant z innej formacji, który ukończył kurs obsługi tych urządzeń.Zakres policyjnych uprawnień zależy też od... ubioru. Nieumundurowany funkcjonariusz może cię zatrzymać wyłącznie na obszarze zabudowanym, używając tzw. lizaka, a w nocy – latarki z czerwonym światłem. Musi też okazać legitymację służbową. Jeśli zobaczysz, że funkcjonariusz próbuje zatrzymać cię ręką – nie reaguj, jedź dalej! Tak samo się zachowaj, jeżeli podróżujesz nocą i nie jesteś pewna, czy zatrzymująca cię osoba jest rzeczywiście policjantem (np. jedzie samochodem cywilnym mającym tylko lampę błyskową). Wówczas zwolnij i jedź powoli dalej.
Zadzwoń z telefonu komórkowego na policję (numer 112) i powiadom o zdarzeniu. Jeśli nie masz komórki, podjedź do najbliższego miejsca (np. stacji benzynowej), z którego będziesz mogła to zrobić. Prawdziwy patrol policyjny powinien powoli podążać za tobą.
Warto wiedzieć, że policjant zatrzymujący samochód powinien mieć nałożoną na mundur kamizelkę odblaskową z napisem Policja. Po tym możesz poznać, że zatrzymujący cię nie jest oszustem.
Policjant w mundurze może cię zatrzymać:
- lizakiem lub ręką – w ciągu dnia i w tzw. dobrych warunkach atmosferycznych;
- latarką ze światłem czerwonym lub lizakiem ze światłem odblaskowym lub czerwonym – gdy warunki są kiepskie (np. nocą, podczas mgły lub podczas ulewnego deszczu).
Radiowóz, którym porusza się policja, za dnia nie musi być oznakowany, ale funkcjonariusze powinni być w mundurach.
Niezbędne dokumenty podczas policyjnej kontroli na drodze
Po zatrzymaniu cię policjant podejdzie do twojego auta. Na dzień dobry powinien podać stopień, imię i nazwisko oraz przyczynę zatrzymania. Jeśli jest umundurowany, to legitymację służbową pokaże tylko wtedy, gdy będziesz się tego domagać. Ty w tym czasie siedź w samochodzie (z włączonym silnikiem) i trzymaj ręce na kierownicy. Silnik wyłączasz i włączasz światła awaryjne dopiero na polecenie policjanta. Policjant może też nakazać ci, abyś pojechała za radiowozem do miejsca, w którym zatrzymanie samochodu nie będzie zagrażać bezpieczeństwu innych uczestników ruchu.Policjant poprosi cię o dokumenty – prawo jazdy, dowód rejestracyjny i dowód ubezpieczenia OC. Gdy nie masz aktualnego badania technicznego albo okaże się, że twój samochód jest w złym stanie – zatrzyma dowód rejestracyjny i wyda ci pokwitowanie ważne 7 dni. W tym czasie musisz zrobić przegląd lub usunąć usterki. Natomiast jeśli okaże się, że nie masz dokumentów – auto zostanie odholowane na specjalny parking (na twój koszt).
Inne porady prawne i finansowe znajdziesz na naszym forum.
Zobacz też:
Podczas kontroli dokumentów nie wysiadaj z samochodu. Możesz to zrobić tylko wtedy, gdy funkcjonariusz tego zażąda. Inaczej narażasz się na kłopoty. Gdy wysiądziesz, policjant może to zinterpretować jako próbę napaści na niego. Podobnie, jeśli uzna, że w sposób podejrzany szukasz w ubraniu albo w pojeździe dokumentów do kontroli. Wtedy każe stanąć ci w rozkroku, oprzeć ręce na boku lub dachu samochodu, a nawet – położyć się na pasie drogowym twarzą do ziemi.
Nie próbuj uciekać, bo narażasz się na pościg. A wówczas policja ma prawo użyć tzw. środków przymusu bezpośredniego (obezwładnić, użyć paralizatora, pałki, a wyjątkowo nawet broni.
Mandat i punkty karne
Jeśli popełnisz wykroczenie i zostaniesz na nim przyłapana, policjant może cię pouczyć, wystawić mandat oraz do tego nałożyć punkty karne (jest to obligatoryjne przy większości wykroczeń drogowych). Mandat jest kredytowy – musisz go zapłacić w ciągu 7 dni od momentu otrzymania.Mandat karny gotówkowy może otrzymać tylko osoba, która czasowo przebywa w Polsce lub nie ma stałego miejsca zamieszkania.
Czy zawsze należy przyjąć mandat?
Nie musisz przyjmować mandatu. Jeśli odmówisz, policjant spisze odpowiedni dokument, a sprawa pójdzie do sądu, który nałoży grzywnę na podstawie kodeksu wykroczeń. Przekazanie sprawy do sądu może mieć wpływ na wysokość kary. O ile przepisy ograniczają wysokość grzywny nałożonej przez policjanta do 500 zł (maksymalnie 1000 zł), o tyle sąd nie jest związany tym limitem. Poza wyższą grzywną może orzec niższą, ale także uniewinnić czy z innych powodów umorzyć postępowanie.Liczba punktów karnych zależy od rodzaju wykroczenia – policjant przypisuje odpowiednią ich liczbę w skali od 1 do 10. Przy kilku wykroczeniach popełnionych jednocześnie, czyli tzw. zbiegu wykroczeń, punkty są sumowane. Jeśli suma nałożonych punktów przekroczy 24 (20 – w przypadku kierowcy, który ma prawo jazdy od roku) funkcjonariusz zatrzyma twoje prawo jazdy.
Badanie alkomatem
Policjant ma także prawo żądać, abyś poddała się badaniu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu (alkomatem, alkotesterem). Możesz mu odmówić, ale wtedy funkcjonariusz może zlecić badanie krwi. Wówczas nie masz nic do powiedzenia. Badanie jest obowiązkowe. Policjant ma prawo nawet zastosować przymus. Na twoje żądanie policjant ma obowiązek pokazać ci wynik testu.Kontrola może dotyczyć także pasażera, jeśli podejrzewa, że to on kierował samochodem, który np. uczestniczył w wypadku albo brał udział w przestępstwie.
Inne porady prawne i finansowe znajdziesz na naszym forum.
Zobacz też:
Na podstawie artykułu Alicji Hass z magazynu Przyjaciółka