Staż pracy obliczysz, sumując tzw. okresy składkowe i bezskładkowe. Te pierwsze zaliczane są do stażu w całości, natomiast drugie – tylko w części (nie mogą przekroczyć 1/3 okresów składkowych). Jak sprawdzić lata pracy w ZUS? Podpowiadamy.
Spis treści:
Jak sprawdzić lata pracy w ZUS?
Jak sprawdzić ile lat się przepracowało wg ZUS? Poniżej znajdziesz wyjaśnienie, które lata są okresami składkowymi, które nieskładkowymi, a które uzupełniającymi. Policz, ile ich jest i zsumuj. Podpowiadamy, jak rozróżnić poszczególne okresy.
Staż pracy to w skrócie suma okresów, za które odprowadzane były składki emerytalne i rentowe. Ważne jest tu, aby nauczyć się rozróżniać tzw. okresy składkowe i nieskładkowe.
Okresy składkowe a lata pracy
Okresy składkowe to czas twojego faktycznego zatrudnienia i opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Zalicza się do nich m.in.:
- zatrudnienie na podstawie umowy o pracę,
- pracę nakładczą (chałupnictwo),
- pracę w rolniczej spółdzielni produkcyjnej,
- pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia,
- prowadzenie własnej działalności gospodarczej objętej ubezpieczeniem,
- pobieranie zasiłku macierzyńskiego, zasiłku dla bezrobotnych, etc.
Okresy nieskładkowe a lata pracy
Okresy nieskładkowe to w skrócie czas, w którym nie pracujesz i nie jest za ciebie odprowadzana składka na ubezpieczenie, czyli m.in. okresy pobierania:
- wynagrodzenia za czas choroby,
- zasiłków z ubezpieczenia społecznego (chorobowego, opiekuńczego),
- świadczenia rehabilitacyjnego,
- świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego.
Do okresów nieskładkowych można zaliczyć także:
- naukę w szkole wyższej na jednym kierunku (w wymiarze określonym w programie studiów),
- urlop wychowawczy i bezpłatny udzielony na opiekę nad małym dzieckiem,
- niepodejmowanie żadnej pracy w okresie przed 4 czerwca 1989 r. na skutek represji politycznych.
fot. Jak sprawdzić, ile mam lat pracy/Adobe Stock, pikselstock
Okresy uzupełniające a lata pracy
Okresy uzupełniające liczy się tylko w niektórych przypadkach. Gdyby okazało się, że okresów składkowych i nieskładkowych jest za mało do nabycia prawa do emerytury, ZUS może uwzględnić (jako składkowe):
- okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacano składki,
- przypadające przed 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego pod warunkiem, że miałaś już ukończone 16 lat,
- praca w gospodarstwie rolnym np. rodziców przed 1 stycznia 1983 r. (tu też obowiązuje warunek ukończeniu 16. roku życia).
Jak udokumentować staż pracy?
Starając się o emeryturę lub rentę, musisz właściwie udokumentować swój staż pracy, aby możliwe było wyliczenie odpowiedniej wysokości świadczenia. Potrzebne do tego są dokumenty potwierdzające podjęcie pracy czy nauki, a także wszelkie zaświadczenia.
Jak udokumentować okresy składkowe?
Na potwierdzenie okresów składkowych możesz przedstawić świadectwa pracy, legitymację ubezpieczeniową z wpisanymi okresami zatrudnienia, zaświadczenie z urzędu pracy (gdy byłaś bezrobotna), zaświadczenie od pracodawcy lub z ZUS o pobycie na zasiłku macierzyńskim.
Gdyby okazało się, że nie masz jakiegoś dokumentu, potwierdzisz zatrudnienie, okazując np. umowę o pracę czy legitymację służbową.
Jak udokumentować okresy nieskładkowe?
Dokumentem potwierdzającym te okresy są świadectwa pracy, zaświadczenie z uczelni potwierdzające ukończenie nauki, decyzje ZUS (np. o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego).
Co jeszcze warto wiedzieć:
- Jeżeli okresy składkowe pokrywają się z nieskładkowymi, ZUS musi przyjąć korzystniejsze dla ciebie rozwiązanie.
- Gdy nie masz dokumentów na poparcie swoich okresów składkowych, poproś o ich potwierdzenie pracodawcę (zakład pracy ma obowiązek przechowywać akta osobowe pracownika przez 50 lat).
- Jeśli zakład został zlikwidowany, szukaj dokumentów w firmie, która go przejęła lub w jednostce, której podlegał. Informacje na temat takich podmiotów znajdują się w bazie zlikwidowanych zakładów pracy udostępnionej przez ZUS.
Od 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych listownie wysyła informację o stanie konta ubezpieczonego w ZUS. Są tam wyszczególnione składki na ubezpieczenie emerytalne, jakie zostały opłacone.
fot. Jak sprawdzić lata pracy i jak je udokumentować/Adobe Stock, goodluz
Jak sprawdzić lata pracy w ZUS PUE?
Swój własny „stan konta” możesz sprawdzić także przez internet, logując się na swój profil na Platformie Usług Elektronicznych, pocztą lub osobiście. Każda ubezpieczona osoba, która założyła profil w PUE ZUS, może samodzielnie sprawdzić, jak wygląda jego sytuacja. Założenie konta jest bezpłatne i bywa przydatne w wielu urzędowych sytuacjach - często przy jego pomocy można załatwić sprawy bez wychodzenia do ZUS-u.
Na indywidualnym koncie ubezpieczonej osoby dostępne są informacje o okresach i rodzajach ubezpieczeń i składek, rodzaju i wysokości wypłacanych świadczeń, a także wszystkich przerw w opłacaniu składek. Dodatkowo znajdują się tam informacje o płatnikach, który zgłaszali ubezpieczonego do składek i świadczeń. Warto pamiętać, że w PUE ZUS znajdują się tylko informacje zgłoszone do urzędu.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 20.04.2009 na podstawie tekstu Alicji Hass, który ukazał w magazynie „Przyjaciółka”.
Zmiana adresu zameldowania - gdzie zgłosić ten fakt?
Renta chorobowa - wysokość, komu przysługuje, dokumenty
