Bezrobocie to sytuacja, w której osoba zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia, nie ma pracy, nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej, nie jest uczniem, studentem i nie przebywa na urlopie macierzyńskim, rencie lub emeryturze. Bezrobocie jako zjawisko społeczne jest negatywne zarówno dla gospodarki i rynku pracy, jak i dla samego pracownika. Poznaj rodzaje, przyczyny, fazy i skutki bezrobocia.
Jak szybko znaleźć nową pracę?
Rodzaje bezrobocia
Bezrobocie jest zjawiskiem występującym często szczególnie wśród osób młodych, świeżo po studiach, ale i wśród osób po 50 roku życia. Wyróżnia się 6 podstawowych kategorii bezrobocia.
- Bezrobocie dobrowolne – występuje wtedy, gdy sama z własnej woli nie chcesz podjąć pracy, chociaż nie ma żadnych przeciwwskazań, abyś realizowała się zawodów.
- Bezrobocie przymusowe – sytuacja, w której pomimo wielu prób, nie jesteś w stanie znaleźć pracy, co może wiązać się z sytuacją na rynku czy brakiem kompetencji z twojej strony.
- Bezrobocie strukturalne – gdy liczba osób wchodzących na rynek jest dużo większa niż miejsc pracy mamy do czynienia z bezrobociem strukturalnym. Młodzie ludzie nie mają co ze sobą zrobić po studiach i pomimo wiedzy zdobytej podczas edukacji, nie są w stanie realizować się w wyuczonym zawodzie.
- Bezrobocie frykcyjne – dotyczy wyłącznie osób pozostających bez pracy przez krótki czas. Najczęściej mówi się o bezrobociu frykcyjnym w kontekście kobiet idących na urlop macierzyński czy absolwentów, którzy po ukończeniu studiów przez pewien czas pozostają bezrobotni (do momentu znalezienia pracy).
- Bezrobocie długookresowe – bezrobocie, które utrzymuje się od pół roku do 12 miesięcy. Powyżej roku mamy do czynienia z bezrobociem chronicznym, najcięższym dla bezrobotnego, ponieważ jest związane nie tylko z utratą kompetencji, ale i z problemami natury psychicznej, co ściśle wiąże się z obniżeniem poczucia własnej wartości.
- Bezrobocie sezonowe – dotyczy osób, pracujących wyłącznie w konkretnym sezonie, np. zajmujących się turystyką, którzy pracują wyłącznie w okresie wakacyjnym, a po nim pozostają bezrobotni.
Przyczyny bezrobocia
Zjawisko bezrobocia jest bardzo indywidualne, stąd też i przyczyn może być wiele. Do najczęściej wymienianych zalicza się:
- Brak kompetencji pracownika – niedostateczne umiejętności, niechęć do szkoleń i nauki czegoś nowego to najczęstsze przyczyny bezrobocia. Szczególnie w korporacjach często występuje przekonanie, że "nie ma ludzi niezastąpionych", a więc jeśli się nie rozwijasz, na twoje miejsce szef zatrudni kogoś nowego, lepszego i z większymi umiejętnościami.
- Sytuację na rynku ekonomicznym – niedopasowanie popytu do podaży to równie częsta przyczyna bezrobocia. Polega na zbyt dużej liczbie wykwalifikowanych do danego zawodu ludzi, która w znacznym stopniu przewyższa ilość miejsc pracy.
Co możesz załatwić w Urzędzie Pracy?
Fazy bezrobocia
Bezrobocie, chociaż może wydawać się zjawiskiem prostym, należy do bardziej złożonych niż myślisz. Osoba zwolniona z pracy przechodzi przez 4 fazy bezrobocia.
- Szok po utracie pracy
- Pesymizm wywołany stresem poszukiwania nowej pracy
- Rezygnacja, gdy po wielu próbach poszukiwania nowej pracy, bezrobotny nadal nie znajduje zatrudnienia.
- Apatia – niechęć do dalszego poszukiwania pracy, osłabienie relacji rodzinnych, nienawiść do samego siebie.
Skutki bezrobocia
Bezrobocie niesie wiele negatywnych skutków – nie tylko ekonomicznych, ale i społecznych. Oto niektóre z nich.
- Obniżenie kompetencji – chociaż krótkie odpoczęcie od pracy i zebranie sił może mieć swoje dobre strony, to długotrwałe bezrobocie niesie ze sobą spore ryzyko. Pamiętaj, że rynek pracy nie śpi i zmienia się co sekundę. To, że jesteś wykwalifikowaną księgową, nie oznacza, że zawsze tak będzie. Wystarczy, że zmianie ulegną pewne istotne kwestie prawne czy finansowe, a twoja pozycja zostanie osłabiona.
- Zasiedzenie – zjawisko, które często towarzyszy kobietom wychowującym dziecko to zasiedzenie. Domowe ognisko, brak konieczności wstawania wcześnie rano i zmagania się z korporacyjnymi problemami kusi i wiele kobiet nie chce wracać do aktywnej pracy w zawodzie. Kiedy jednak rola mamy i gospodyni domowej przestaje im wystarczać, próbują wrócić do pracy. Tu jednak pojawia się wymienny wcześniej problem braku kompetencji, czego przykrą konsekwencją jest bezrobocie.
- Spadek dochodów – brak pracy wiąże się ze zmniejszeniem zasobu portfela, jeśli więc nie chcesz, aby twój budżet ucierpiał, koniecznie poszukaj nowej pracy.
- Złe samopoczucie – najtrudniejszym następstwem bezrobocia jest pogorszenie stanu psychicznego osoby niemającej pracy. Jeśli ten stan utrzymuje się długo, bezrobotny traci wiarę w siebie, staje się apatyczny, a nawet uważa się za niepotrzebny balast dla rodziny.