Zgodnie z art. 1048 kc Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim.
Umowa zawierana pomiędzy przyszłym spadkodawcą a osobą należącą do kręgu jego spadkobierców ustawowych ma za przedmiot przyszły spadek, który przypadłby zrzekającemu się na podstawie ustawy. Umowa taka pod rygorem nieważności musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Zawierając taką umowę należy pamiętać, że kodeks cywilny nie stwarza także możliwości zrzeczenia się prawa do dziedziczenia na korzyść innej osoby. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 marca 1984r. III CRN 35/84 jednoznacznie wskazał, że przepisy dotyczące spadkobrania nie przewidują możliwości „zrzeczenia się spadku” czy udziału w nim na korzyść innej osoby, w tym także na korzyść innego spadkobiercy. Spadkobierca ustawowy może zrzec się dziedziczenia tylko w drodze umowy notarialnej zawartej z przyszłym spadkodawcą (art. 1048 kc).
Spadkobierca ustawowy, który w umowie z przyszłym spadkodawcą zrzekł się dziedziczenia po nim, może dziedziczyć po tym spadkodawcy na podstawie sporządzonego przez niego testamentu. Zrzeczenie się dziedziczenia ustawowego obejmuje natomiast zstępnych zrzekającego się – chyba, że w umowie zastrzeżono inaczej.
Spadkodawca ma możliwość uchylenia skutków zawartej umowy o zrzeczenie się dziedziczenia w ten sposób, że sporządzi testament, w którym powoła do dziedziczenia osobę zrzekającą się. Takie powołanie jednak nie przywraca zrzekającemu się statusu spadkobiercy ustawowego i nie przywraca prawa do zachowku, a także nie daje uprawnień, które przysługują spadkobiercy ustawowemu. Całkowite wyeliminowanie zawartej umowy może nastąpić jedynie przez zawarcie kolejnej umowy w formie aktu notarialnego uchylające skutki pierwotnej umowy o zrzeczeniu się dziedziczenia. Skuteczne zawarcie takiej umowy przywraca zrzekającemu się wszelkie uprawnienia spadkobiercy ustawowego.
