Zapis jest to rozrządzenie testamentowe (TYLKO W TESTAMENCIE) polegające na nałożeniu na spadkobiercę lub zapisobiercę obowiązku spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz innej osoby. - spadkobiercy ustawowi,
- spadkobiercy testamentowi,
- osoby uprawnione z tytułu zapisu (tzw. dalszy zapis),
- ewentualnie spadkobiercy wyżej wymienionych.
Przedmiotem zapisu może być w zasadzie każda rzecz lub prawo, które stanowiło własność zmarłego. Przedmiotem zapisu mogą więc być zarówno drobne pamiątki rodzinne, ale również rzeczy o znacznej wartości – samochód, rachunki oszczędnościowe, a nawet nieruchomość czy lokal mieszkalny.
Z założenia zapis powinien być zgodnie z wolą zmarłego wykonany dobrowolnie na rzecz osoby uprawnionej. Jeśli jednak spadkobierca nie chce przenieść własności rzeczy lub prawa na uprawnionego – zapisobiorca może ubiegać się o przymuszenie go do spełnienia ostatniej woli zmarłego. Roszczenie zapisobiercy staje się wymagalne niezwłocznie po ogłoszeniu testamentu, o ile spadkodawca nie zdecydował inaczej.
Powództwo z tytułu z tytułu zapisu wytacza się wyłącznie przed sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da się ustalić, przed sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część.
Zapisobiercą może być każda osoba fizyczną lub prawna, o ile spełnia warunki zdolności dziedziczenia.Zapis należy do długów spadkowych, z tym że, odpowiedzialność zobowiązanego ograniczona jest zawsze do wartości stanu czynnego spadku ( art. 1033 kc ). Odpowiedzialność zapisobiercy obciążonego dalszym zapisem ogranicza się natomiast do wartości jego własnego zapisu.
Roszczenie z tytułu zapisu przedawnia się z upływem lat pięciu od dnia wymagalności zapisu.
Pozew o wykonanie zapisu podlega opłacie w wysokości 5 % wartości przedmiotu sporu, nie mniej jednak niż 30 zł i nie więcej niż 100 000 zł.
