To już ostatnia część naszej wędrówki po bogatym świecie olejów. Zapewne wielu z nas jest zdumiona ilością i różnorodnością tychże tłuszczów. Jednak te przedstawione w naszym cyklu to zaledwie garstka. Każdy kraj i ludność regionalna produkuje swoje unikatowe oleje, o których jeszcze świat nie słyszał. Przykładem rodzimym, jest choćby nawet nasz olej rydzowy. Więcej o nim w dalszej części artykułu...
Olej z nasion dyni
Olej ten, tłoczony na zimno jest bogactwem wielu pożytecznych składników, jak wielonienasycone i jednonienasycone kwasy tłuszczowe, fitosterole, w tym kukurbitasterol, witaminy z grupy B i witamina E oraz pierwiastki: cynk i selen. Jest szczególnie polecany w diecie mężczyzn, z uwagi na wysoką zawartość cynku i obecność kukurbitasteolu, działających ochronnie na prostatę. Ponadto warto wiedzieć, że zawarte w oleju kukurbitacyny, wykazują aktywność przeciwrobaczą, niszcząc m.in. glistę ludzką i tasiemce. Olej z pestek dyni spożywamy na zimno, do sałatek i deserów.
Olej z nasion dyni – dlaczego warto go docenić?
Olej arachidowy
Powstaje z orzeszków ziemnych. Jest tłoczony na zimno, dzięki czemu zachowuje swoje wartości. Ma przyjemny orzechowy smak i stanowi wykwintną przyprawę do sałatek, gotowanych warzyw (jako polewa) i chłodnych sosów. Nie wolno na nim smażyć, dusić i gotować. Jest bogaty w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, witaminą A i E, magnez, potas, miedź i kwas foliowy. Poleca się go osobom z chorobami sercowymi i prowadzącym zdrowy tryb życia. Ponadto na dłużej utrzymuje uczucie sytości po spożyciu posiłku, którym był doprawiony.
Olej lnianki (rydzowy)
Jest tłuszczem postnym otrzymywany z nasion lnianki, metodą tłoczenia na zimno. Lnianka, zwana też ryżykiem, lennicą i rydzem jest jedną z najstarszych roślin oleistych. Olej lnianki jest szczególnie popularny jest na terenach Wielkopolski. Ma specyficzny, cebulowo-gorczycowy smak i jest bardzo trwały. Zawiera niskie ilości tłuszczów nasyconych, a wysokie nienasyconych, z których ponad 1/3 stanowią kwasy jednonienasycone, a kwasy omega-3 ponad połowę. 2 mililitry tego prastarego oleju zapewnia nam dzienną dawkę nienasyconych kwasów tłuszczowych. Jest on z wskazany osobom chorującym na serce, miażdżycę i zaburzenia lipidowe. Może obniżać poziom złego cholesterolu we krwi. W gastronomii jest uniwersalnym tłuszczem, często dodawanym do sałatek, twarogów, śledzi, kasz, potraw przyprawianych cebulą i czosnkiem, a także do grzanek pszennych.
Olej ryżowy
To powszechny olej w kuchni azjatyckiej, otrzymywany z łusek ryżu. Ma delikatny smak i żółtawą barwę. Jest bogaty w NNKT, witaminę E i oryzanol, będący silnym przeciwutleniaczem. Jego zastosowanie w diecie może owocować poprawieniem się stanu skóry oraz zapobiec chorobom serca i naczyń krwionośnych. Dzięki zawartości antyoksydantów, spowalnia procesy starzenia komórek. Nadaje się do smażenia, gdyż rozgrzany wchłania się w bardzo małym stopniu do przyrządzanej potrawy. Poza tym nadaje im niezwykłą chrupkość. Poleca się go także do mięs, owoców morza, sałatek, surówek, sosów, dressingów, duszenia, gotowania.
Olej z awokado
Gruszka awokado to dość niezwykły owoc. Jest bardzo tłusta, a w związku z tym nazywana nawet owocem maślanym. Olej z awokado otrzymujemy metodą tłoczenia na zimno miąższu owocu. Ma świeży aromat i owocowy posmak. Zawiera mnóstwo nienasyconych kwasów tłuszczowych, witaminę A, C, D i E, a także zielony barwnik – chlorofil. Jest więc bogatym źródłem antyoksydantów. Stosujemy go na zimno, jako dodatek do sałatek, dressingów, past, sosów. Stanowi także uzupełnienie dań kuchni meksykańskiej.
Olej z migdałów
Do celów spożywczych tłoczony jest olej z migdałów słodkich, natomiast w przemyśle kosmetycznym – z migdałów gorzkich. Jest źródłem witaminy A, witamin z grupy B, D i E oraz jednonienasyconych kwasów tłuszczowych typu omega-9 i kwasów tłuszczowych omega-6. Ma słodki smak i aromat marcepanu. Został szczególnie ulubiony przez cukierników i ciastkarzy. Warto go dodawać do deserów, jak również specjałów kuchni karaibskiej, zwłaszcza tych na bazie ryb, kaczki i kurczaka. Nie nadaje się do smażenia, gdyż ulega przypaleniu już w 70°C.
Olej arganowy
Powstaje z ziaren owców arganii żelaznej poprzez metodą ręcznego mielenia. Z tak uzyskanej ciemnej pasty, wyciska się olej o rubinowym zabarwieniu. Pozostała pasta po odciśnięciu oleju, jest wykorzystywana jako smarowidło do chleba. Olej argonowy o ciemnej barwie stosuje się w gastronomii, natomiast ten jaśniejszy w przemyśle kosmetycznym. Zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, obniżające poziom złego cholesterolu i wzmacniające ogólną odporność organizmu. Tłuszcz ten nadaje się do sałatek i sosów, nadając im przyjemny orzechowy posmak.
Olej krokoszowy
To delikatny olej, tłoczony z nasion krokosza barwiarskiego, metodą na zimno. Jest bogaty w kwasy omega-6, zawiera też kwasy omega-3 i witaminy A i E. Nie wolno go podgrzewać, gdyż powyżej 65°C traci swoje właściwości. Olej ma łagodny smak, który z pewnością nie zdominuje sałatek, duszonych warzyw, pieczonych ziemniaków, surówek z kiszonej kapusty, sałatek, past serowych, czy też chłodnych sosów.
Oliwa z oliwek
Jest tłuszczem roślinnym pozyskiwanym z oliwek, metodą tłoczenia. Ma zielonkawy kolor, łagodny i świeży zapach. Moda na jej stosowanie przywędrowała do nas z krajów śródziemnomorskich, gdzie jest nierozłącznym elementem kuchni narodowej. Oliwa z oliwek extra virgin, jest oliwą z pierwszego tłoczenia, o najwyższej jakości, tłoczoną w temperaturze nie przekraczającej 40°C. Taką oliwę stosujemy na zimno do sałatek i jej nie podgrzewamy. Nie nadaje się do smażenia. Powinna być sprzedawana i przechowywana w szklanych butelkach ciemnego koloru. Oliwa z drugiego tłoczenia, jest bardziej zielona i ma wyrazisty smak. Ta z kolei jest polecana do smażenia oraz gotowania.
Oliwa z oliwek – cud na talerzu
Oliwki – śródziemnomorskie perełki kulinarne
Zatem jak widać, każdy z olejów ma określone przeznaczenie. Warto przestrzegać zaleceń producentów i stosować je tak jak należy. Podgrzewanie olejów polecanych do dań zimnych może skutkować wytworzeniem się w nich toksyn, ale również zabija wszelkie pożyteczne substancje, czyniąc tłuszcz niezdrowym i bezwartościowym. Pamiętajmy o tym przygotowując nasze ulubione potrawy.
