Gdy coś nas drapie w gardle, mamy chrypkę czy kaszel, zwykle lekceważymy objawy sądząc, że dopadło nas zwykłe przeziębienie. Jeśli jednak takie symptomy przedłużają się i trwają ponad dwa tygodnie, mogą świadczyć o dużo poważniejszych problemach zdrowotnych. Na nasze pytania dotyczące tego, jak rozpoznawać nowotwory górnych dróg oddechowych, odpowiedział dr Jan Bardadin, laryngolog, chirurg głowy i szyi z Centrum Medycznego MML.
Co to dokładnie jest chrypka i co może ją powodować?
Chrypka to szorstka barwa głosu połączona zwykle z uczuciem suchości i drapania w gardle. Jeśli trwa krótko, nie jest niepokojąca. Utrzymująca się przez co najmniej dwa tygodnie może być jednak wynikiem groźnych zmian chorobowych w górnych drogach oddechowych.
Kiedy chrypka powinna nas zaniepokoić?
Każda chrypka utrzymująca się ponad 2 tygodnie jest powodem do niepokoju i nie można jej bagatelizować. Warto pamiętać, że niespodziewana zmiana barwy głosu, częsty kaszel, a także wspomniana uporczywa chrypka, to objawy, które mogą świadczyć o rozwoju nowotworu. Chrypki mogą wynikać także z zaburzeń emisji głosu. Mówimy tu przede wszystkim o osobach, które pracują głosem jak dziennikarze czy nauczyciele, rzadziej aktorzy, gdyż ich głosy są specjalnie szkolone. Nieprawidłowe używanie głosu czy nieprawidłowy oddech przy mówieniu także może doprowadzić to trwałych zmian w obrębie krtani. Tym zmianom również należy się przyglądać i je monitorować.
Do jakiego lekarza powinniśmy się wtedy udać?
Najlepiej w takiej sytuacji udać się do laryngologa. Laryngolodzy specjalizują się właśnie we wszelkich dolegliwościach zlokalizowanych w okolicach głowy i szyi. Przy wszelkich schorzeniach krtani bardzo ważna jest wczesna diagnostyka i regularna profilaktyka. Obecne metody diagnostyczne są w stanie wykryć nawet mikrozmiany w obrębie krtani.
Na jakie problemy zdrowotne może wskazywać przedłużająca się chrypka?
Chrypka może być przede wszystkim objawem nowotworu. Szczególnie kiedy mamy do czynienia z osobą palącą. Grupą najbardziej narażoną na patologiczne zmiany w obrębie krtani są palacze, którzy trwają w nałogu dłużej niż 10-15 lat, w szczególności ci, u których w rodzinie występowały już tego typu schorzenia. Dodatkowo ryzyko zwiększa się, kiedy osoba z chrypką zarażona jest wirusem HPV (wirus brodawczaka ludzkiego).
Nie oznacza to, że osoby niepalące nie powinny się kontrolować. Także palenie bierne i kontakt z chemikaliami mogą być czynnikami rozwoju np. nowotworu krtani.
Czy Polacy są świadomi zagrożeń wynikających z przedłużającej się chrypki?
Niestety, jeśli jedyną dolegliwością u pacjenta jest chrypka, to jest ona często bagatelizowana. Niektórzy biorą ją również za objaw przeziębienia, dlatego tak ważna jest edukacja pacjentów. Trzeba nakreślić różnicę pomiędzy standardową chrypką, która nie musi być groźna, a tą sygnalizującą poważniejsze choroby, np. te nowotworowe.
Wielkimi krokami zbliża się Światowy Dzień Bez Papierosa, obchodzony 31 maja, który jest idealną okazją do zwrócenia uwagi na stale rosnący problem nowotworów, m.in. tych w obrębie krtani. W ten dzień warto również wybrać się na wizytę kontrolną do lekarza specjalisty, który odpowie na nurtujące nas pytania i sprawdzi kondycję naszych dróg oddechowych.
Czy Polacy często chorują na nowotwory w obrębie górnych dróg oddechowych?
Nowotwory górnych dróg oddechowych diagnozuje się w Polsce u około 4 tysięcy osób rocznie – są to głównie: rak krtani, gardła i jamy ustnej. Wiele schorzeń, w tym nowotwory układu oddechowego, przez długi czas rozwijają się niezauważenie. Często dają tak niespecyficzne objawy, że łatwo można je przeoczyć lub zlekceważyć. Tylko wczesna diagnostyka umożliwia wykrywanie zmian nowotworowych na etapie, który daje szansę na pełne wyleczenie .Dlatego tak ważna jest wspomniana już profilaktyka.
Kiedy chrypka jest powodem do niepokoju?