Nieważność małżeństwa i unieważnienie ślubu

Nieważność małżeństwa fot. Fotolia
Coraz więcej osób ubiega się o unieważnienie ślubu kościelnego. Zobaczcie, na podstawie czego określa się nieważność małżeństwa.
Katarzyna Pielech-Łakoma / 24.10.2014 12:38
Nieważność małżeństwa fot. Fotolia

Prawo kanoniczne dokładnie określa warunki ważności węzła małżeńskiego, wynikające albo z prawa Bożego, albo z ustanowienia Kościoła. Opierają się one na założeniu, że akt zgody na zawarcie związku małżeńskiego musi być aktem w pełni świadomym i dobrowolnym.

Małżeństwo zawarte nieważnie

Jeśli akt zgody na małżeństwo nie jest w pełni świadomy lub dobrowolny, małżeństwo może zostać uznane za nieważne. Najczęściej nieważność ślubu kościelnego wynika z kilku powodów:
  • ze zbyt młodego wieku, zaniedbania lub choroby psychicznej lub braku należytego rozeznania co do istoty i zadań małżeństwa, a mianowicie: że jest ono jedno, święte, nierozerwalne i płodne;
  • symulacji, czyli braku intencji zawarcia małżeństwa lub usiłowanie zawarcia go pod warunkiem, że nie będzie dzieci, że małżonkowie rezerwują sobie prawo do zdrady albo nie chcą łączyć się na zawsze w sposób sakramentalny;
  • braku wolności osobistej i narzucenia małżeństwa przymusem;
  • niezdolności do przyjęcia i wypełnienia obowiązków małżeńskich wynikających z istniejących w momencie ślubu psychodegradacji, psychopatii lub zaawansowanego alkoholizmu.

Przeszkody zrywające

Małżeństwo może zostać uznane jako nieważne także, jeśli u jednego z narzeczonych pojawiają się przeszkody zrywające wywodzące się z prawa Bożego (nawet jeśli zostały zatajone).
Do najczęstszych należą:
  • zbyt młody wiek;
  • trwała niezdolność do współżycia seksualnego;
  • różnica wiary (jeden ze współmałżonków jest katolikiem, a drugi nie został ochrzczony);
  • trwające już małżeństwo sakramentalne z inną osobą;
  • cudzołóstwo, któremu towarzyszy obietnica zawarcia małżeństwa, lub ślub cywilny z partnerem cudzołóstwa zawarty w trakcie trwania pierwszego, ważnie zawartego małżeństwa sakramentalnego;
  • pokrewieństwo - w linii prostej zawsze, w linii bocznej do trzeciego stopnia;
  • powinowactwo w pierwszym i drugim stopniu linii prostej;
  • pokrewieństwo prawne wynikające z adopcji.
O ważności lub nieważności małżeństwa orzeka - po dokładnym zbadaniu sprawy - sąd biskupi. Jest on uprawniony do stwierdzenia istniejącej od początku przeszkody zrywającej. Obie strony małżonków są wtedy wolne i mogą zawrzeć nowy, ważny związek małżeński. Jeśli przeszkoda zrywająca nie zaistniała, a para chce się rozstać (np. przez zdrady, czy alkoholizm), Kościół decyzją sądu biskupiego może orzec tak zwaną separację małżonków.  Zezwala ona na ich oddzielne zamieszkanie, jednak nie daje żadnemu z nich prawa do zawarcia nowego związku i do współżycia płciowego z kimś innym.

Zobacz też:

Na podstawie „I ślubuję ci miłość” , Hlodianum, Poznań 2004.

Redakcja poleca

REKLAMA