Wielu rodziców zalega z płaceniem alimentów na dziecko. W Polsce zobowiązania alimenciarzy sięgają 10 mld zł. Zdecydowana większość (96 proc.) dłużników to mężczyźni. Najmniej chętnie wywiązują się ze swojego obowiązku panowie w wieku 35–45 lat oraz starsi – do 55. roku życia.
W sytuacji gdy rodzic nie płaci na dziecko, tę rolę przejmuje na siebie państwo. Podpowiadamy, co zrobić, aby uzyskać alimenty z funduszu alimentacyjnego.
Prace publiczne za niepłacenie alimentów? Rząd pracuje nad nowym prawem
Kto może dostać pieniądze z funduszu alimentacyjnego?
Alimenty z funduszu przysługują na dziecko do lat 18, a jeśli uczy się lub studiuje – do lat 25. Bezterminowo otrzyma je dziecko niepełnosprawne. Nie ma znaczenia, czy wychowujesz je samotnie, czy też wyszłaś ponownie za mąż lub masz nowego partnera. Możesz ubiegać się o pieniądze z funduszu, gdy spełniasz przewidziane przepisami warunki:
- masz przyznane wyrokiem sądu (lub ugodą sądową) alimenty na dziecko, których egzekucję powierzyłaś komornikowi. Jeśli nie jest on w stanie co najmniej przez dwa miesiące ściągnąć pieniędzy od dłużnika, powinien wydać ci zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji. O takie pismo możesz również wystąpić sama. Ewentualnie poproś urząd gminy (ośrodek pomocy społecznej), w którym ubiegasz się o świadczenie z funduszu, by zrobił to w twoim imieniu (komornik ma wówczas 14 dni na przesłanie takiego zaświadczenia);
- spełniasz warunek kryterium dochodowego – o świadczenie z funduszu masz prawo się ubiegać, gdy przeciętny miesięczny dochód w roku poprzedzającym złożenie wniosku nie przekraczał 725 zł netto. Jeśli masz gospodarstwo rolne, dochód z tzw. 1 hektara przeliczeniowego nie może być wyższy niż 214,75 zł miesięcznie.
Gdzie należy złożyć wniosek o alimenty?
Jeżeli spełniasz powyższe warunki, masz prawo wystąpić o alimenty z funduszu (bezpłatnie). Odpowiedni formularz uzyskasz w ośrodku pomocy społecznej lub urzędzie gminy właściwym ze względu na twoje miejsce zamieszkania. Możesz go również pobrać ze strony internetowej.
Dokumenty potrzebne do wniosku alimentacyjnego:
- zaświadczenie z urzędu skarbowego o dochodach uzyskanych w roku kalendarzowym poprzedzającym złożenie wniosku (np. od 1 października 2017 r. do 30 września 2018 r. brany jest pod uwagę dochód uzyskany przez członków rodziny w 2016 r.);
- oświadczenie o dochodach, jeśli prowadzisz działalność gospodarczą;
- zaświadczenie od komornika o bezskuteczności egzekucji;
- kserokopię dokumentu tożsamości (oryginał do wglądu);
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka bądź inny dokument potwierdzający wiek dziecka;
- zaświadczenie, że dziecko uczy się lub studiuje (gdy skończyło 18 lat) lub orzeczenie o stopniu jego niepełnosprawności;
- oświadczenie, że dziecko nie przebywa w placówce opiekuńczej zapewniającej mu całodobową opiekę;
- odpis prawomocnego orzeczenia sądowego o alimentach.
Jeśli dłużnik mieszka za granicą, trzeba będzie uzyskać zaświadczenie o bezskuteczności (lub niemożności) egzekucji z sądu okręgowego zajmującego się alimentami z zagranicy lub z zagranicznej instytucji, która ściąga długi.
Ile pieniędzy można dostać z funduszu alimentacyjnego?
To zależy od kwoty alimentów, jaka została określona w wyroku sądowym. Maksymalna wysokość wypłaty z funduszu to 500 zł. Ale jeśli np. ojciec dziecka powinien płacić 300 zł, taką właśnie kwotę dostaniesz. Natomiast, gdy wyrok opiewa na 700 zł, otrzymasz tylko 500 zł, reszta obciąży konto dłużnika.
Świadczenie będzie przysługiwało od miesiąca, w którym złożyłaś wniosek, do 30 września następnego roku. Pieniądze przyznawane są na tzw. okresy świadczeniowe, trwające 12 miesięcy od 1 października do 30 września następnego roku kalendarzowego.
Urząd ma miesiąc na wydanie decyzji. Jeśli będzie negatywna, możesz się od niej odwołać do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w terminie 14 dni od jej otrzymania.
Kto może dostać pieniądze z funduszu alimentacyjnego?
Są sytuacje, kiedy nie dostaniesz pieniędzy z funduszu alimentacyjnego. Ma to miejsce wtedy, gdy:
- nie posiadasz wyroku zasądzającego alimenty;
- dziecko zostało oddane do rodziny zastępczej, przebywa w domu dziecka lub innej placówce opiekuńczej;
- jest pełnoletnie i ma własne dziecko;
- zawarło związek małżeński.
Jak prawo pozwala ścigać dłużnika alimentacyjnego?
Masz również prawo domagać się podjęcia działań wobec dłużnika. Wniosek należy złożyć w instytucji wypłacającej świadczenie. Co to oznacza dla niesumiennego rodzica?
- Jeśli gmina ustali na podstawie wywiadu alimentacyjnego, że jest on bez pracy i z tego powodu nie płaci alimentów, zostanie zobowiązany do zarejestrowania się jako bezrobotny.
- Gdy odmówi przeprowadzenia wywiadu, zarejestrowania się lub odrzuci propozycję pracy, gmina złoży wniosek o ściganie go za uchylanie się od płacenia alimentów. Grozi za to nawet dwa lata pozbawienia wolności.
- Gmina ma prawo wystąpić do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika. Ponadto komornik może umieścić jego dane w Krajowym Rejestrze Długów. A to oznacza, że ewentualne starania np. o kredyt skończą się fiaskiem, gdy bank zechce sprawdzić, z kim ma do czynienia.
Dodatek zamiast funduszu alimentacyjnego
Gdy ojciec dziecka jest nieznany lub nie żyje, alimenty z funduszu nie przysługują. W takiej sytuacji samotna mama może wystąpić o przyznanie jej specjalnego dodatku do zasiłku rodzinnego. Wynosi on 193 zł miesięcznie, ale nie więcej niż 386 zł na wszystkie dzieci. Jeżeli dziecko jest niepełnosprawne, dodatek zwiększa się o 80 zł, ale nie więcej niż
o 160 zł (gdy jest więcej dzieci niepełnosprawnych).
Alicja Hass / Przyjaciółka
Sprawdź inne porady finansowe:
Jak otrzymać zachowek - poradnik
Jak odmówić pożyczenia pieniędzy - porady
