Olej palmowy to stały olej roślinny, który jest wytwarzany z miąższu lub nasion olejowca gwinejskiego. Surowy olej ma kolor żółtobrązowy i zawiera całkiem sporo wartości odżywczych - antyoksydanty, witaminę E i beta-karoten. Najczęściej jest wykorzystywany do produkcji smarów, świec, kosmetyków, margaryny i mydła.
5 superfoods na 2017 rok. Jakie produkty będą dominować w naszej diecie?
Mit nr 1: Olej palmowy zawiera cholesterol
Jednym z błędnych przekonań dotyczących oleju palmowego, jest założenie, że ponieważ zawiera tłuszcz nasycony, musi również zawierać cholesterol. Tylko tłuszcz zwierzęcy zawiera cholesterol. Olej palmowy jest olejem roślinnym i w związku z tym nie zawiera absolutnie żadnego cholesterolu.
Jak większość nierafinowanych olejów roślinnych, olej palmowy, a w szczególności czerwony olej palmowy, zawiera pewną ilość steroli roślinnych, które w swojej strukturze są podobne do cholesterolu. Sterole roślinne lub fitosterole nie biorą jednak udziału w procesie miażdżycy i nie są powodem chorób serca. Co więcej, sterole roślinne są w stanie obniżyć poziom cholesterolu. Kiedy spożywa się je równolegle do cholesterolu, konkurencja pomiędzy nimi wpływa na zredukowanie cholesterolu, który jest absorbowany do układu krwionośnego.
Te produkty obniżają poziom cholesterolu!
Mit nr 2: Olej palmowy blokuje naczynia krwionośne
Olej palmowy zawiera tłuszcz nasycony, ale tłuszcz nasycony nie zatyka naczyń krwionośnych! A przynajmniej nie w takim stopniu, w jakim powodują to tłuszcze nienasycone. Przebadanie kwasów tłuszczowych w zatorach z naczyń krwionośnych ujawniło, że większość tłuszczu z blokad w naczyniach krwionośnych była nienasycona - 74%. Jedynie utlenione tłuszcze stają się lepkie i przyklejają się do ścian naczyń krwionośnych. Zwykłe nieutlenione tłuszcze się tak nie zachowują. Wielonienasycone tłuszcze są bardzo podatne na utlenianie, zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz organizmu. Jednonienasycone tłuszcze są również podatne, ale mniej. Tłuszcze nasycone są bardzo odporne na utlenianie i w związku z tym nie są utleniane z łatwością.
Tłuszcz i cholesterol są rozprowadzane w organizmie łącznie, pod postacią lipoprotein. Kiedy wielonienasycone kwasy tłuszczowe poddawane są utlenieniu, powodują powstanie wolnych rodników, które atakują i utleniają inne tłuszcze i cholesterol w lipoproteinach. Cały tłuszcz w lipoproteinach zostaje utleniony. Właśnie takie utlenione lipidy kończą przyklejone do ścian naczyń krwionośnych.
Utlenianie powoduje, że tłuszcze stają się twarde i lepkie. Z tego właśnie powodu olej sojowy i inne wysoko wielonienasycone tłuszcze są używane do wytwarzania farb, lakierów i tuszów. Wielonienasycone tłuszcze roślinne służyły jako baza dla większości farb i lakierów aż do późnych lat 40. XX wieku, kiedy tańsze oleje na bazie benzyny weszły do powszechnego użycia. Tłuszcze nasycone nie są używane w takim celu, ponieważ zbyt trudno je utlenić. Zatory w naczyniach krwionośnych są za to wypełnione stwardniałymi, lepkimi tłuszczami nienasyconymi. Prawda jest więc taka, że to nienasycone, a w szczególności wielonienasycone tłuszcze faktycznie blokują naczynia krwionośne.
Podpowiadamy jak jeść zdrowo! 15 najmniej zanieczyszczonych warzyw i owoców
Mit nr 3: Olej palmowy podnosi poziom cholesterolu we krwi
Tłuszcze nasycone mają w zwyczaju podnosić poziom cholesterolu we krwi. Wielonienasycone tłuszcze obniżają cholesterol. Mononienasycone tłuszcze są mniej więcej neutralne. Mimo że te stwierdzenia są prawdziwe, reprezentują zbyt duże uproszczenie.
Żaden olej nie jest w 100% nasycony lub wielonienasycony bądź jednonienasycony. Wszystkie naturalne tłuszcze zawierają mieszankę wszystkich trzech rodzajów kwasów tłuszczowych, z różniącą się ich zawartością procentową. Tłuszcz określany jako nasycony, kiedy w największej części składa się z nasyconych kwasów tłuszczowych. Podobnie z jedno- i wielonienasyconymi tłuszczami. W związku z tym każdy nadający się do spożycia tłuszcz ma inny wpływ na cholesterol we krwi w zależności od profilu kwasów tłuszczowych.
Nasycone kwasy tłuszczowe w oleju mogą podnieść cholesterol, podczas gdy wielonienasycone kwasy tłuszczowe go obniżają. Zatem stosunek nasyconych kwasów tłuszczowych do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w pewnym stopniu determinuje całościowy efekt, jaki dany olej ma na poziom cholesterolu we krwi. Ta kwestia dodatkowo się komplikuje przez to, że istnieje wiele różnych rodzajów nasyconych kwasów tłuszczowych, tak jak i wielonienasyconych, i jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, a każdy z nich może mieć inny wpływ na cholesterol. Na przykład, jest dziewięć różnych nasyconych kwasów tłuszczowych dość często występujących w ludzkiej diecie.
Te nasycone kwasy tłuszczowe mogą znajdować się w produktach spożywczych pochodzenia zarówno zwierzęcego, jak i roślinnego. Olej sojowy, na przykład, pomimo że zawiera w większości nienasycone kwasy tłuszczowe, składa się też z kwasów stearynowych i palmitynowych. Najczęściej występującymi w diecie tłuszczami nasyconymi są właśnie kwasy stearynowy i palmitynowy. Co ciekawe, wśród wspomnianych dziewięciu nasyconych kwasów tłuszczowych jedynie trzy mają tendencję do podnoszenia cholesterolu we krwi. Pozostałe mają skutek albo obniżający cholesterol, albo neutralny. Tak więc w opozycji do popularnej teorii, większość nasyconych kwasów tłuszczowych nie podnosi poziomu cholesterolu we krwi.
Olej palmowy, a w szczególności czerwony olej palmowy, zawiera dużą ilość składników odżywczych pochodzenia roślinnego, takich jak fitosterole, tokoferole i tokotrienole, wszystkie powodujące obniżenie cholesterolu. Naturalny, nieuwodorniony olej palmowy używany w normalniej diecie nie ma negatywnego wpływu na cholesterol we krwi. Niektóre badania wykazały wręcz, że może obniżać cholesterol.
Mit nr 4: Olej palmowy powoduje choroby serca
Powiązanie między dietą a chorobami serca jest dogłębnie badane od ponad sześćdziesięciu lat. Przez ten czas z pewnością zgromadzono by wystarczająco wiele dowodów, które definitywnie potwierdziłyby związek pomiędzy olejem palmowym i chorobami serca. Istotnie, opublikowano tysiące badań dotyczących oleju palmowego, kwasu palmitynowego, tłuszczów nasyconych i związanych z nimi zagadnień. Jednak, pomimo stert badań, żadne z nich nie potwierdziło, że olej palmowy powoduje choroby serca.
Olej palmowy używany jako element normalnej diety nie podnosi cholesterolu, a niektóre badania wykazują, że wręcz go obniża. Nie istnieją wiarygodne dowody, które wykazywałyby, że olej palmowy w jakikolwiek sposób wpływa na wystąpienie chorób serca. Jest jednak szereg badań, które ukazują, iż jest bezpieczny i może wręcz pomagać w zapobieganiu chorobom serca.
Naukowcy odkryli, że największe ryzyko udaru i zawału serca występuje w styczniu. Wiemy dlaczego!
Fragment książki "Cud oleju palmowego" Wydawnictwa Vital. Tytuł, lid i niektóre śródtytuły pochodzą od redakcji.
