Diety po prostu nie skutkują — w rzeczywistości prowadzą do wzrostu wagi
Czy zmagalibyśmy się z problemem zwiększania się liczby osób otyłych, gdyby diety skutkowały? Amerykańskie stowarzyszenie National Eating Disorders Association szacuje, że 40 – 50% Amerykanek stara się zrzucić wagę. W przeprowadzonym przez nas badaniu młodzieży o krajowym zasięgu 56% licealistek, 23% licealistów oraz 36% dziewcząt w ostatnich klasach podstawówek oraz w gimnazjum i 18% chłopców w tym samym wieku przyznało się do stosowania diet. Te liczby nie udowadniają, że stosowanie diet powoduje wzrost otyłości, ale z całą pewnością dowodzą, że mu nie zapobiegają.
Efekt jo-jo
To, czy stosowanie diet pomaga ludziom utrzymać wagę po zakończeniu kuracji odchudzającej, jest przedmiotem sporów, a wyniki badań na ten temat różnią się między sobą. Jednak mogę Ci powiedzieć, że najczęściej cytowane statystyki wskazują, że 95% osób, które zrzuciły zbędne kilogramy, stosując diety, wróciło do poprzedniej wagi. Te liczby można podeprzeć obserwacjami oraz doświadczeniami z pracy klinicznej. Już nie pamiętam, jak wiele razy słyszałam od dorosłych: „Gdybym tylko nie zaczęła stosować diet, kiedy byłam nastolatką, byłabym teraz o wiele szczuplejsza”. Przyczyny takiego schematu nie są w 100% jasne, jednak prawdopodobnie wynikają z zaburzeń metabolizmu, których przyczyną jest zwolniona przemiana materii wywołana przez dietę, oraz zaburzeń zachowań, ponieważ coraz trudniej jest trzymać się rygoru, który pozwala nam na utrzymanie wagi ciała.
Przeczytaj: Znamy przyczyny efektu jo-jo
Badania
Najbardziej przekonujące dowody wskazujące, że diety nie tylko nie prowadzą do trwałej utraty wagi, ale i mogą prowadzić do wzrostu masy ciała u nastolatków, pochodzą z dwóch badań nastolatków, które były prowadzone na przestrzeni lat. W obu tych badaniach osoby stosujące diety z czasem przytyły, zamiast schudnąć.
• Dr Eric Stice oraz jego koledzy przebadali niemal 700 nastolatek podczas czteroletniego cyklu licealnego. Dziewczęta, które stosowały diety w pierwszej klasie, były trzy razy częściej otyłe w czwartej klasie niż dziewczęta, które w pierwszej klasie diet nie stosowały. Nie wynikało to z faktu, że dziewczyny stosujące diety ważyły od początku więcej niż ich koleżanki, ponieważ rozpoczynając badanie naukowcy dokonali korekt statystycznych w odniesieniu do masy ciała i wykluczyli z niego dziewczęta, które już były otyłe.
Przeczytaj: Styl życia - mądre odchudzanie
• Dr Alison Field oraz jej koledzy wykazali podobne powiązania w trwającym trzy lata badaniu, którym objęli 15 000 dziewcząt i chłopców w wieku 9 – 14 lat. Dowiedzieli się, że nastolatki, które stosowały diety, były narażone na większe ryzyko przytycia niż te, które z diet nie korzystały. Co więcej, wykazali, że osoby stosujące diety były bardziej narażone na wystąpienie napadów objadania się niż pozostałe dzieci. W przypadku stosujących diety dziewczynek napady objadania się występowały dwanaście razy częściej niż u tych, które nie stosowały diet. W przypadku chłopców, ci stosujący diety objadali się siedem razy częściej.
Na podstawie tych wyników autorzy badania wysnuli przypuszczenie, że powtarzające się cykle objadania się występujące pomiędzy okresami ścisłych diet mogą być odpowiedzialne za zwiększony wzrost masy ciała u osób stosujących diety.
Fragment pochodzi z książki „Mamo, czy jestem grubasem? Przekonaj nastolatka do zdrowej żywności i ćwiczeń” Dianne Neumark-Sztainer (Wydawnictwo Helion, 2009). Publikacja za wiedzą wydawcy.
